مروری بر تاثیر ارتباط در شبکه های اجتماعی در کاهش احساس تنهایی و انزوای اجتماعی

ارتباط گیری‌ بیماران دچار نارسایی قلبی با دیگران؛ در شبکه های اجتماعی، احساس تنهایی و انزوای اجتماعی آنها را کاهش می دهد

دکتر زهرا دلیر، عضو هیأت علمی و مدیر گروه پرستاری داخلی-جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از جمله شخصیت های علمی فعال در حوزه های مختلف این مجموعه است که از سال ۱۳۸۳ بعنوان عضو هیأت علمی در دانشکده پرستاری و مامایی مشغول بکار شده و در یکی از پژوهش های اخیر خود با عنوان" تأثیر مداخله حمایتی مبتنی بر شبکه اجتماعی بر انزوای اجتماعی و تنهایی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی"، که در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری در بخشهای قلب و CCU بیمارستانهای امام رضا (ع) و قائم (عج) در سال 1403-1402 انجام شده، به نتایج قابل توجهی در خصوص تأثیر مثبت ارتباط گیری‌ بیماران دچار نارسایی قلبی با دیگران؛ در شبکه های اجتماعی و نقش آن در کاهش احساس تنهایی و انزوای اجتماعی این بیماران دست یافته است. پیرامون همین طرح تحقیقاتی، پایگاه خبری وب دا، گفتگویی با دکتر زهرا دلیر داشته است که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

وب دا، با تشکر از حضور شما در این گقتگو، لطفاً در خصوص فعالیت های گوناگون خود در فضای دانشگاه توضیحاتی بفرمایید؟

فعالیت‌های آموزشی من، بطور اختصاصی در زمینه تدریس دروس مربوط به پرستاری بیماری‌های قلب و عروق و آموزش به بیمار و خانواده است و فعالیت های پژوهشی ام نیز بیشتر در همین زمینه ها بوده که بصورت چاپ مقالات فارسی و انگليسي، چاپ کتاب و ارائه مقالات در همايش های داخلی و بین المللی انجام شده است.

وب دا: لطفاً در مورد دستاورد تحقیقاتی اخیرتان و نتایج آن توضیحاتی بفرمایید؟

در خصوص طرح پژوهشی اینجانب با عنوان تأثیر مداخله حمایتی مبتنی بر شبکه اجتماعی بر انزوای اجتماعی و تنهایی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، این طرح در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری در بخشهای قلب و سی سی یو بیمارستانهای امام رضا (ع) و قائم (عج) در سال 1403-1402 انجام شد. با توجه به محدودیتهای جسمی و رژیمهای درمانی پیچیده در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، شیوع احساس تنهایی و انزوای اجتماعی در این بیماران بالاست که می تواند باعث افزایش بستری مجدد، مراجعه بیشتر به پزشک و در نهایت کاهش کیفیت زندگی آنها شود. یکی از روش‌های مقابله با انزوای اجتماعی و تنهایی، انجام مداخلات حمایتی و اجتماعی با تقویت روابط موجود و ایجاد تعاملات اجتماعی جدید است که می تواند از طریق اینترنت و شبکه های اجتماعی اجرا شود.

در این طرح پژوهشی مداخله حمایتی به مدت 8 هفته انجام شد که دو جلسه بصورت حضوری توضیحاتی در مورد بیماری نارسایی قلبی، درمان‌ها، مراقبتهای لازم، نقش ارتباطات در کاهش تنهایی و انزوای اجتماعی بیمار و نحوه انجام مداخله به منظور برقراری ارتباط بیماران با یکدیگر از طریق شبکه اجتماعی (تماسهای پیام رسان قرار) ارائه شد. سپس به مدت 6 هفته جلسات گروهی 5-4 نفره به صورت آنلاین با استفاده از شبکه اجتماعی (پیام رسان قرار) هفته ای یکبار تشکیل شد که در این جلسات با حضور پژوهشگر، بیماران بصورت صوتی یا تصویری با یکدیگر ارتباط برقرار می کردند و تجربیات خود را در مورد احساس تنهایی و انزوای اجتماعی، روشهای مقابله با این احساسات، موضوعات مربوط به بیماری شان و موضوعات عمومی مورد علاقه شان گفتگو می کردند که هدف از آن افزایش ارتباطات اجتماعی این بیماران بود. پرسشنامه های تنهایی و انزوای اجتماعی قبل و بعد از مداخله توسط بیماران تکمیل شد.

نتایج این پژوهش نشان داد که برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی این بیماران از طریق شبکه اجتماعی، منجر به کاهش قابل توجهی در احساس تنهایی و انزوای اجتماعی آنها شد. لذا مداخلات حمایتی از طریق شبکه اجتماعی می تواند بعنوان روشی آسان، در دسترس و ارزان برای افزایش ارتباط و تعامل بیماران با یکدیگر در جهت بهبود مشکلات روانی اجتماعی از جمله تنهایی و انزوای اجتماعی در نظر گرفته شود که توسط پرستاران قابل انجام است. 

وب دا: و سخن آخر...

در پایان از معاون محترم پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی و روابط عمومی دانشگاه که فرصت این مصاحبه را در اختیار من قرار دادند، کمال تشکر را دارم.