تدابیر و پیشنهادات تغذیه‌ای مؤثر طب سنتی برای فصل سرد سال در تقویت سیستم ایمنی بدن

با سرد شدن هوا و حضور بیشتر ویروس‌های عامل بروز مشکلات تنفسی در فضا، همگان در معرض ابتلا قرار می‌گیرند و در مکتب حکمی طب ایرانی توصیه‌های پیشگیرانه مبتنی بر اصلاح سبک زندگی ارائه شده است که می‌تواند ضمن تقویت بدن، مانع بروز بسیاری از علائم همچون سرماخوردگی، آنفلوانزا و کرونا در فصل سرما بشود.

عضو هیأت علمی دانشکده طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا درخصوص مقوله توجه به داشتن روحیه شاد و حفظ آرامش و آسایش در منزل و محیط کار، بیان کرد: پرداختن به امور معنوی، همنشینی با خود و خانواده، خندیدن، دیدن تصاویر و شنیدن صدای طبیعت، استشمام بوی گلاب و اسپند و انجام دادن تنفس طبی به صورت دم عمیق شکمی، مکث نفس و بازدم مجدد قوی از نکات مهم و قابل توجه در بحث داشتن یک روحیه شاد و خفظ آرامش و آسایش در منزل و محل کار است.

دکتر ملیحه متوسلیان خاطرنشان کرد: پاکسازی و تقویت دستگاه تنفس نکته مهم دیگری بوده که باید همواره مورد توجه قرار بگیرد و در این خصوص نیز بخور پوست نارنج یا پرتقال همراه بابونه به‌صورت جوشانده در آب، استفاده از روغن سیاهدانه به‌صورت موضعی در داخل بینی به‌خصوص در افراد مستعد به سینوزیت مزمن و بخورهای گیاهی مانند بخور بابونه یا مرزنجوش و یا اسطوخودوس در افراد مستعد به عفونت‌های تنفسی توصیه می‌گردد.

وی ضمن اشاره به استفاده از مواد غذایی مناسب، تصریح کرد: در این خصوص مصرف دمنوش‌های مفیدی همچون چای کمرنگ،  برگ بادرنجبویه، نعنا، ترکیب گل‌ گاوزبان، لیمو و زعفران، ترکیب بهارنارنج و گل محمدی، ترکیب لیموعمانی و نعنا، ترکیب سیب و دارچین، ترکیب به و سیب و ترکیب هل و دارچین توصیه می‌شود.

وی اضافه کرد: همچنین مصرف میان وعده‏ هایی همچون پرتقال شیرین و لیمو شیرین، فالوده سیب (سیب رنده شده با شکر سرخ و گلاب)، کمپوت سیب و گلابی، هویج پخته شده با خلال پوست پرتقال و کمی شکر، هویج بخار پزشده همراه با عسل و کمی زعفران به شرط عدم وجود تب، مغز بادام بدون پوست، مویز، توت سفید، عناب، عسل و شربت عسل با مقدار کمی آبلیموترش تازه (در صورت تمایل اضافه کردن گلاب یا عرق بیدمشک) نباید فراموش شود.

متخصص طب سنتی در رابطه با غذاهای مفید و مؤثر در فصل‌های سرد سال و نقش آنها در پیشگیری از ابتلای به سرماخوردگی، آنفلوانزا و کرونا، بیان کرد: مصرف جعفری، شوید، تره، سیر و پیاز (سیر و پیاز حتماً به‌صورت پخته باشند)، خورشت‌های به آلو، سیب آلو، کدو حلوایی، لوبیا سبز و بامیه، شله زرد با خلال بادام و پسته، مقادیر بسیار کم زردچوبه، فلفل سیاه و زنجبیل در ترکیب غذاها، مصرف آبغوره بی‌نمک و آبلیمو، طبخ غذاها با روغن کنجد خوب و با کیفیت و آبگوشت و نخوداب در صورت نداشتن مشکلات گوارشی توصیه می‌شود؛ همچنین در مبتلایان به دیابت، اضافه وزن و چربی خون برنج باید به‌صورت شوید پلو، هویج پلو، سبزی پلو و چلو زیره مصرف شود.

دکتر متوسلیان اضافه کرد: سوپ بلغور گندم به عنوان پیش‌غذا توصیه دیگرمان در این خصوص است و بهتر است که یک فنجان بلغور گندم، یک عدد هویج قطعه شده، یک عدد پیاز کوچک را همراه با 5 لیوان آب روی اجاق گذاشته شده و در 20 دقیقه آخر طبخ، 25 گرم کره، 3 قاشق غذاخوری سبزی جعفری خُرد شده، 3 قاشق غذاخوری شوید خُرد شده، یک چهارم لیموعمانی، مقدار کمی نمک و زردچوبه اضافه شود و به اندازه یک کاسه سوپخوری همراه ناهار یا شام میل شود.

وی در رابطه با سایر موارد حفظ سلامتی، تأکید کرد: توجه به سلامت دستگاه گوارش باید همواره مورد تأکید باشد و معتقدیم که حفظ سلامت معده از توصیه‌های مهم برای کاهش ابتلا به عوامل میکروبی است؛ همچنین پرخوری (حتی غذای سبک)، در هم‌خوری (حتی غذای سودمند) و سنگین‏خوری (حتی به مقدار معمول) سبب آسیب به عملکرد طبیعی دستگاه گوارش می‌شود.

عضو هیأت علمی دانشکده طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه امروزه اثبات شده است که روزه‌داری طبّی یعنی 20 درصد کمتر از رژیم غذایی معمول سبب تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب در بدن می‌شود، خاطرنشان کرد: همچنین مصرف غذاهای خمیری و سرخ شده و چرب مانند نان‌های خمیری، کته، ماکارونی چرب، الویه با گوشت‌های صنعتی، سوسیس، حلیم و آش گوشت غلیظ، پنیر پیتزا و فست فودها به صلاح نمی‌باشد.

دکتر متوسلیان گفت: کسانی که زمینه اختلالات دستگاه گوارش مانند سوءهاضمه، نفخ و ریفلاکس دارند لازم است که در ایام بحران کرونا مراقب سلامت دستگاه گوارش خود باشند و این افراد توصیه می‌شود خوراکی‌های متناسب با مزاج دستگاه گوارش را با مشورت متخصص طب سنتی انتخاب کنند.

وی افزود: به عنوان مثال کسانی که زمینه سردی مزاج و ضعف هاضمه را دارند لازم است از مصرف خوراکی‌هایی مانند ماست، شیر، هندوانه، خیار، گوجه فرنگی و میوه‌های ترش و غذاهای نفاخ اجتناب کنند؛ همچنین مصرف ترشی‌های سرکه‌دار به صلاح نمی‌باشد.

متخصص طب سنتی با اشاره به اینکه توجه به دفع مناسب مواد زاید از بدن"نداشتن یبوست و تخلیه راحت مواد دفعی" از مهمترین توصیه‌های حفظ سلامتی محسوب می‌شود، تصریح کرد: با توجه به اینکه این موضوع از دیدگاه طب سنتی علل مختلفی دارد، ملین‌های خاص مانند انجیر بسته به نوع یبوست قابل توصیه هستند؛ انجیر در سرفه و پاکسازی ریه موثر است، ضمن اینکه برای کلیه هم مفید بوده و یک ضد سم قوی به شمار می رود.