استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی مشهد /پژوهش و آموزش بايد مشغله اصلی یک پژوهشگر برتر باشد

امروزه تحقيق و پژوهش به عنوان يک سرمايه ملی و همگانی، بنيادی‌ترين و مهمترين اصلی است كه در همه زمينه‌ها و به‌ويژه از نظر منابع انسانی، ساير مراكز را تحت تأثير خود قرار می‌دهد.

بدون ترديد جامعه‌ای موفق و پويا خواهد بود كه در آن سيستم، تحقيق و پژوهش مورد توجه جدی قرار بگيرد، چرا كه هر كشوری و در مقياس كوچكتر و هر ارگان و سازمانی از يک سری امكانات بالقوه‌ای برخوردار است.

توجه به امر حیاتی و سرنوشت ساز پژوهش و اشاعه یافته‌های پژوهش یکی از مهمترین اقداماتی است که در بین فرآیندهای پژوهش سهم بسزایی دارد و زمینه کاربست نتایج پژوهش‌ها را فراهم می‌نماید.

داشتن صداقت و عدم تعصب، نگاه عمیق و دقیق و کنجکاوانه، داشتن ذهنی باز، داشتن خلاقیت، یک نویسنده خوب بودن، داشتن هوش و استعداد ذاتی، قدرت تجزیه و تحلیل مسائل مختلف و داشتن پشتکار قوی و ناامید نشدن 8 ویژگی شاخص پژوهشگران برتر است که همه‌ساله در ایام هفته پژوهش و فناوری توسط مقامات ارشد شهری، استانی و کشوری مورد تقدیر واقع می‌شوند.

یکی از این پژوهشگران برتر که به تازگی از سوی استانداری خراسان رضوی مورد تقدیر واقع شده، دکتر حسین حسین‌زاده، استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و یکی از دانشمندان یک درصد برتر جهان پژوهشگر برتر است که به همین بهانه گفت‌وگویی را با پژوهشگر برتر استانی و کشوری صورت داده‌ایم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید؛

وب دا: لطفا خودتان را  معرفی کنید؟

دکتر حسین‌زاده: من دكتر حسين حسين‌زاده، متولد اول فروردين ماه سال 1342 در مشهد و استاد ممتاز دانشكده داروسازی و مركز تحقيقات علوم دارويی دانشگاه علوم پزشكی مشهد هستم.تخصص من در رشته داروسازی و PhD داروشناسی (فارماكولوژی) بوده و تاکنون 292 طرح پژوهشی داشته‌ام.

وب دا: عوامل موفقیتتان را در چه چیزهایی می‌دانید؟

دکتر حسین‌زاده: دعای خير والدين، داستان هميشگی پشت يک مرد موفق همراهی همسر دلسوز و تلاش و پشتكار را به عنوان 3 اصل بسیار مهم در موفقیت‌های خود می‌دانم.

وب دا: اینکه چه توصیه‌ای برای کسانی که می‌خواهند ادامه دهنده شما باشند ،دارید؟

دکتر حسین‌زاده: به همكاران توصيه می‌شود ابتدا با طرح‌های ساده و با كمترين تجهيزات ،پژوهش‌های خود را شروع كنند .به مرور زمان با تجهيز آزمايشگاهشان و تكميل‌ترشدن مواد موردنياز تحقيقشان، روند توسعه و پيشرفت آنها سرعت خواهد گرفت.

وب دا: به نظر شما یک پژوهشگر برتر چگونه در کارش به حد کمال و اهداف ترسیم‌شده‌اش می‌رسد؟

دکتر حسین‌زاده: پژوهش و آموزش بايد مشغله اصلی یک پژوهشگر برتر باشد، متأسفانه در دانشگاه برخی صبح و شب درگير درمان هستند و وقتی برای كارهای تحقيقاتی يا ندارند يا وقتی را جهت اين منظور در نظر نمي‌گيرند.

توصیه می‌شود که پژوهشگران در صورت امكان سعی کنند که روي يك موضوع تحقيقاتی متمركز شوند تا کارشان در انجام تحقيقات، تهيه ملزومات تحقيق و حتی نگارش مقالات ،راحت‌تر و سريعتر انجام شود.

وب دا: از طرح‌های شاخص پژوهشی خود برایمان بگویید و اینکه در موارد خاص همچون ایام بحران کرونا چه طرحی را در حوزه تخصصی خود داشته‌اید؟

دکتر حسین‌زاده: تحقيقات اينجانب بيشتر متمركز بر گياهان دارويي و به خصوص زعفران مي‌باشد و بيشترين مقالات برتر جهان در زمينه علوم پزشكي زعفران و مواد مؤثره آن در آزمايشگاه ما انجام شده است و ما رتبه اول دنيا را در بانک‌های اطلاعاتي از اين نظر داريم.

خوشبختانه برخي از طرح‌های ما كه به‌صورت پايه يا بالينی به‌خصوص در زمينه ايمنی گياهان دارويي صورت گرفته است هم‌اكنون به‌صورت كاربرد درمانی و يا اشكال دارويی در بازار دارويی می‌باشد؛ مثلا بررسی اثر ضدافسردگی يا ضدآلزايمری زعفران را توسط همكارانمان در تهران داشتیم که این اثرات به‌صورت بالينی تثبيت شده است و يا بررسی ايمنی قرص زعفران يا كروسين برای اولين بار در دنيا باعث شده است تا قرص كروسين هم‌اكنون در بازار دارويی ارائه شود.

در دوران كرونا خوشبختانه دانشكده داروسازی در ابتدای همه‌گيری این ویروس منحوس به كمک اساتيد و دانشجويان و همچنين داروخانه‌های آموزشی سريعاً محلول‌های ضدعفونی‌کننده مورد تأیيد WHO (سازمان بهداشت جهانی) را تهيه و در سطح شهر پخش كردند.

همچنين 7 طرح کارآزمایی بالینی اسپری ترانس سدیم کروسینات در درمان زجر تنفسی بیماران کووید 19، بررسی اثر ترانس سدیم کروستینات در زجر تنفسی ناشی از کرونا ویروس 2019 (کووید 19)، کارآزمایی بالینی اثر کربنات لیتیوم در درمان بیماران مبتلا به ویروس کرونا، کارآزمایی بالینی اثر بربرین در درمان بیماران مبتلا به کووید 19، کارآزمایی بالینی اثر مینوسیکلین در درمان بیماران مبتلا به ویروس کرونا، کارآزمایی بالینی اثر کروستین در درمان بیماران مبتلا به کووید 19 و غربالگری مجازی ترکیبات گیاهی علیه کرونا ویروس 2019 (کووید 19) توسط اينجانب به عنوان مجری طرح جهت درمان كوويد 19 به تصويب رسيده است، ضمن اینکه در طرح تصویب شده کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور جهت ارزیابی اثر کپسول عصاره آبی  شیرین‌بیان در درمان بیماران سرپایی مبتلا به ویروس کرونا هم همکار طرح بودم.

وب دا: از طرح‌های پژوهشی مشارکتی خود با سایر گروه‌ها در مسیر یاری‌رسانی به بیماران خاص، صعب‌العلاج و کرونایی برایمان بگویید؟

دکتر حسین‌زاده: چندين طرح در زمينه آلزايمر و ام‌اس انجام شده و يا اینکه در حال انجام است، در صورت پاسخ‌های مناسب ان‌شاالله می‌توان اين طرح‌های پايه را در سطح بالينی هم امتحان كرد.

طرح‌های مرتبط با كرونا برخی از آنها در حال اتمام است، یک مورد كه تقريباً بيمارگيری آن به اتمام رسيده است نتايج مطلوبی داشته است توانسته در بيماران سرپايی مبتلا به كوويد 19 دوره درمان را كوتاه‌تر كند.

وب دا: چه طرح و برنامه‌ای برای ادامه فعالیت‌های پژوهشی خود دارید؟

دکتر حسین‌زاده: در چند طرح آينده اينجانب سعی شده است که این طرح‌ها با گروه بالينی به‌صورت مشترک انجام شود که از جمله این طرح‌ها می‌توان به مواردی همچون كاهش آسيب‌هاي كليوي ناشي از مواد حاجب در بيماران به‌خصوص در هنگام آنژيوگرافی، اجرای چند طرح جهت ارائه دارو به‌صورت پوستی در حال انجام كه در برخي بيماران كه مشكل مصرف خوراكی دارو دارند و همچنين در خصوص روزه‌داری در ماه مبارک رمضان که امكان خوردن و آشاميدن وجود ندارد در حال اجرا است، طرحی که بیماران بتوانند از اين اشكال دارويی استفاده نمايند.

از طرفی با توجه به ثبت چند اختراع دارويی قصد ارائه چند شكل دارويی به بازار از كارهای شاخص اينجانب می‌باشد که امیدوارم با همکاری مسئولان در زمان اجرای طرح‌ها به نتایج مطلوب هم دست یابیم.

سخن پایانی...

كار پژوهشی علاوه بر علم يک هنر و عشق و علاقه به تحقيق است كه باعث هموار شدن اين راه و سرعت گرفتن كارهای تحقيقی می‌شود.

عدم یأس و نااميدی در امر پژوهش، همت و كار مضاعف، خودباوری، وجود انديشه مولد، تعقل، تدبر، تفکر، خرد جمعی، تخصصی شدن رشته‌های علمی، آشنایی با دانش روز به‌خصوص شناخت مجهولات و شناخت پرسش‌های اساسی و ... از جمله شروط موفقيت در امر تحقيق است.