13 اقدام شاخص گروه فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ایام مبارزه با ویروس کرونا
- بازدید: 215
گروه فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از ابتدای بحران کرونا تاکنون در 13 حوزه کاری تخصصی همکاری داشته است و به این همکاری‌ها تا زمان ریشه‌کنی کامل این ویروس منحوس ادامه خواهد داد.
به گزارش وب دا، امدادرسانی به نیازمندان در شرایط بحرانی ناشی از بلایا و حوادث مختلف در فطرت و نهاد تمامی انسانها وجود دارد و لزوم وجود مؤسسات امدادرسانی در چنین شرایطی از ضروریات عملکردی در هر جامعه‌ای می‌باشد.
رشته فوریت‌های پزشکی به عنوان یک تخصص حرفهای از دهه 1960 میلادی در آمریکا پایه‌گذاری شده و پس از نیم قرن اصلاحات پیشرفت‌های بسیار مطلوبی در زمینه های مختلف در این رشته صورت گرفته است، در ایران نیز در سال 1353 به دنبال فرو ریختن سقف فرودگاه مهرآباد و برجای گذاشتن خسارات مالی و جانی، دولت وقت تصمیم به تأسیس اورژانس پیش‌بیمارستانی گرفت و در همان سال تربیت نیروهای مورد نیاز تحت نظر کارشناسان خارجی طی دوره 6 ماهه صورت گرفت.
در سال 1354 مرکز اورژانس تهران با 7 پایگاه راه‌اندازی گردید و متعاقب آن مرکز اطلاعات اورژانس 115 شهرستانها نیز تشکیل شد و مشهد جزو اولین شهرهای کشور در این خصوص بود.
دولت در سال 1376 طرح ساماندهی اورژانس‌ها را از اولویت‌های برنامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام نمود و در همین راستا با همکاری متخصصان مختلف مشخصات کلی برنامه و سرفصل دروس رشته فوریت‌های پزشکی تدوین و در هشتمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی در تاریخ 11 تیر ماه سال 1379 به تصویب رسید.
همچنین از سال 1381 با جذب دانشجو به‌صورت نیمه متمرکز در تعداد محدودی از دانشگاه‌ها، تربیت نیروی متخصص در این رشته وارد مرحله جدیدی گردید و از سال 1385 با توجه به نیاز مبرم به خدمات دانش‌آموختگان، این رشته در 30 دانشگاه علوم پزشکی کشور از جمله دانشگاه علوم پزشکی مشهد راه‌اندازی شد و تعلیم و تربیت دانشجو در آنها در حال اجرا است.
گروه آموزشی فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد یکی از موفق‌ترین گروه‌های آموزشی این دانشگاه بوده و در جهت آشنایی بیشتر و بهتر با فعالیت‌های این گروه گفت‌وگویی را با جواد ملک‌زاده، مدیرگروه فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد صورت دادیم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید؛
مدیرگروه فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: به مصداق آیه شریفه 31 سوره مبارکه مائده (وَ مِن اَحیاها فَکَاَنَّما اَحیاُ النَّاسَ جَمِیعا) نجات جان یک انسان همانند نجات جان بشریت است، اعتقاد داریم که تلاش در جهت حفظ حیات و نجات جان انسانها یک وظیفه شرعی، اخلاقی و اجتماعی محسوب می‌گردد.
ملک زاده با اشاره به اینکه تأکید بر ارزش‌های اخلاقی و حرفهای یکی از اجزاء ضروری آموزش رشته فوریت‌های پزشکی به‌شمار می‌رود، افزود: با توجه به اینکه کشور ما یکی از 10 کشور بلاخیز دنیا است، بحث آموزش دانشجویان جهت ایجاد توانمندی در مقابله با بلایای طبیعی بیش از پیش مورد تأکید قرار گرفته است.
مدیرگروه فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه پرسنل فوریت‌های پزشکی وظیفه تأمین، حفظ و ارتقاء سلامت افراد جامعه را بر عهده دارند و این مهم با تکیه بر دانش روز و توجه به نیازهای جامعه و شرایط جغرافیایی و اقلیمی قابل دستیابی است، خاطرنشان کرد: تلاش در جهت روز آمد کردن اطلاعات علمی و مهارت‌های علمی و ارتقاء مستمر کیفیت آنها همواره سرلوحه کارمان قرار می‌گیرد و در کنار آن مواردی همچون آموزش دانشجویان طبق استاندارهای روز دنیا و منطبق بر نیاز جامعه، لحاظ کردن استانداردهای ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی در آموزش‌ها، حفظ کرامت انسانی در ارائه خدمت و توسعه اقدامات پژوهشی در راستای ارتقاء علمی لحاظ شده است.
ملک‌زاده تصریح کرد: رسالت این دوره، تربیت نیروهای آگاه به مسائل علمی روز، توانمند، مسئولیت‌پذیر و حساس به سلامت افراد و جامعه در حیطه فوریت‌های پزشکی پیش بیمارستانی بوده، تا این افراد تخصص خود را در زمینه‌های مراقبتی و اقدامات اورژانسی در اختیار جامعه قرار دهند، ضمن اینکه این نکته قابل ذکر است که خدمات ارائه شده توسط این دانش‌آموختگان از لحاظ کیفیت در رتبه نخست منطقه و قابل ارائه در سطوح بین‌المللی است.
وی اضافه کرد: همچنین در دورنمای تعریف شده 10 سال آینده هم برنامه آموزشی دوره کارشناسی رشته فوریت‌های پزشکی پیش‌بیمارستانی همگام با نیازهای روز جامعه خواهد توانست که استانداردهای جهانی آموزش فوریت‌های پزشکی را کسب نماید، این دانش‌آموختگان با دستیابی به دانش و مهارت مناسب نقش بسزایی در ارائه خدمات مراقبتی اورژانس در سطوح پیش بیمارستانی و بیمارستانی خواهند داشت.
مدیرگروه فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص اهداف کلی این گروه، بیان کرد: هدف کلی آموزش مقطع کارشناسی پیوسته رشته فوریت‌های پزشکی پیش‌بیمارستانی، تربیت نیروهای مجرب، کارآمد و متعهد است که قادر باشند به عنوان عضوی از تیم سلامت وظیفه خطیر امدادرسانی به آحاد جامعه را در زمان نیاز (از بدو درخواست تا انتقال به مراکز درمانی) به نحو احسن به انجام رسانند.
ملک‌زاده در رابطه با نقش‌های دانش‌آموختگان افزود: این نقش‌ها شامل نقش‌های مراقبتی، آموزشی، بهداشتی و مدیریتی در حیطه پیش‌بیمارستانی می‌باشد؛ همچنین این نکته هم قابل ذکر است که افراد مستعد نقش پژوهشی را هم می‌توانند در حیطه پیش‌بیمارستانی ایفا کنند.
وی در خصوص وظایف حرفهای دانش‌آموختگان گفت: در این رابطه هم 10 مأموریت ارزیابی اولیه و سریع بیماری، ارائه کمک‌های اولیه پزشکی به بیماران بدحال و مصدومان، برقرار ساختن ارتباط با مراکز اصلی اورژانس و پزشک مشاور، ارائه گزارش پزشکی مناسب و مفید به پزشک مشاور یا مرکز پیام و کسب تکلیف، به‌کارگیری صحیح تجهیزات موجود در آمبولانس به‌منظور پایش، جابه‌جایی، انتقال و تثبیت وضعیت بیمار، انجام اقدامات پایه نظیر گرفتن مسیر وریدی مناسب، تجویز اکسیژن، باز نگاه داشتن راه هوایی، انجام پایش قلبی و نیز اقدامات احیاء قلبی ریوی پایه در موارد ایست قلبی–تنفسی، تجویز مایعات در موارد شوک، تجویز صحیح داروهای موجود در آمبولانس، انجام انتوباسیون لوله تراشه، دادن شوک الکتریکی به بیمار و سایر اقدامات احیاء پیشرفته با کسب مجوز از پزشک مسئول یا بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغ شده، رانندگی وسیله نقلیه جهت رسیدن سریع به محل مأموریت و حمل بیمار به مراکز درمانی در اسرع وقت، رعایت اخلاق حرفهای و اطمینان‌بخشی به بیمار و همراهان و انجام سایر مسئولیت‌های محوله بر اساس دستورالعمل‌های سازمانی و بخشنامه‌های اداری جزو وظایف دانش‌آموختگان رشته فوریت‌های پزشکی است، این نکته هم قابل ذکر است که فضای عملکردی فارغ‌التحصیلان این رشته به‌طور کلی در حوزه پیش‌بیمارستانی و در موارد خاصی همچون حوادث غیرمترقبه است.
مدیرگروه فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: همچنین 8 استراتژی اجرایی برنامه‌ها جهت نیل به اهداف آموزشی رشته فوریت‌های پزشکی هم شامل تنظیم اهداف و ارائه برنامه‌های آموزشی منطبق بر نیازهای ملی–محلی، تأکید بر حفظ حیات و پیشگیری از بروز معلولیت، ارائه برنامه‌های آموزشی از طریق مشابه‌سازی در مراکز مهارت‌های بالینی با استفاده از ابزار و تجهیزات مناسب آموزشی (مانکن، مولاژ) و آمبولانس، تأکید بر به‌کارگیری مهارت‌های آموخته شده در محیط‌های واقعی (مراکز بیمارستانی و سپس در پایگاه‌های اورژانس)، توجه به روش‌ها و فنون جدید آموزش با تأکید بر روش‌های حل مشکل، طراحی برنامه آموزشی مبتنی بر نقش‌ها و وظایف حرفهای، آموزش دانشجو در جهت تقویت خودآموزی و یادگیری مستمر و طراحی برنامه بر اساس مسائل مربوط به بلایا و تغییرات احتمالی شرح وظایف در شرایط خاص هم لحاظ شده است.
ملک‌زاده در رابطه با شرایط و نحوه پذیرش دانشجو در رشته فوریت‌های پزشکی، بیان کرد: پذیرش دانشجو از طریق آزمون سراسری دانشگاه‌ها به‌صورت نیمه‌متمرکز (مصاحبه، معاینات بدنی و ...) با تأکید بر اختصاص سهمیه به مناطق محروم طبق نیاز اعلام شده از مرکز مدیریت و حوادث فوریت‌های پزشکی کشور است، هم‌اکنون 38 پسر در دو نیمسال تحصیلی سال تحصیلی فعلی در رشته فوريت‌هاي پزشکي پيش‌بيمارستاني کارشناسی ناپیوسته گروه فوريت‌هاي پزشکي دانشکده پرستاري و مامايي مشهد مشغول به تحصیل هستند و طی سال‌های 90 تا 99 هم 137 فارغ‌التحصیل پسر در این رشته و مقطع تحصیلی داشته‌ایم.
وی در خصوص فعالیت‌های گروه فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ایام مبارزه با ویروس کرونا، تأکید کرد: فعالیت‌های گروه آموزشی فوریت‌های پزشکی در پیشگیری و مبارزه با ویروس کرونا از ابتدای شیوع این ویروس منحوس در کشور آغاز شده و در این زمینه 4 استاد و عضو هیأت علمی گروه فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در 13 موضوع تدریس دوره‌های آموزشی داوطلبان آزاد جهت کمک در بخش‌های کرونا به‌صورت تئوری و عملی در کلاس و SKILL LAB دانشکده پرستاری، مشارکت در مشاوره مرکز 191 EOC، تدریس در برنامه غیرحضوری کرونا (آموزش مداوم) مبحث آموزش‌های حین ترخیص بیماران کرونایی، مشارکت در تهیه کلیپ پیشگیری از کرونا در اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی برای تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی، حضور در مرکز مشاوره 191 EOC، مشارکت در تهیه کلیپ پیشگیری از کرونا در اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی برای تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی، تدریس در برنامه غیرحضوری آموزش مداوم کرونا مبحث آموزش‌های مربوط به تریاژ بیماران مبتلا و مشکوک به کرونا، مشارکت در تهیه کلیپ پیشگیری از کرونا در اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی برای تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی، ارائه بخشی از وبینار آموزشی کرونا در مبحث CPR و تریاژ بیماران مبتلا و مشکوک به کرونا برای کلیه دانشجویان، کارآموزی دانشجویان کارشناسی داوطلب در ICU در 4 هفته پیاپی در ماه‌های خرداد و تیر امسال، برگزاری جلسه جهت آموزش رعایت نکات بهداشتی در مسجد محل، برگزاری جلسه‌ای جهت آموزش رعایت نکات بهداشتی برای داوطلبان مردمی جهت کمک به بیمار و تهیه پمفلت آموزشی با کمک دانشجویان در رابطه با رعایت موازین بهداشتی (معرفی بیماری کووید 19، پیشگیری و عوارض آن) و توزیع بین مردم مشارکت داشته و دارند و در این خصوص نیز از ظرفیت دانشجویان رشته فوریت‌های پزشکی هم استفاده شده است.
