راهکارهای اجتناب از هراس و دلهره  و رسیدن به آرامش  و تاب آوری در ایام بیماری کووید-19

این روزها خبرهای بسیاری از بیماری کووید-19 و راه های مقابله با آن از دور و نزدیک به چشم و گوشمان می رسد،که بیشتر این اخبار حاوی پیام های منفی هستند .دراین وضع ،مغز ما پیوسته در معرض اطلاعات گوناگون درباره ی بیماری قراردارد و هنوز یک پیام را به درستی پردازش نکرده است، پیام های دیگری را دریافت می کند.

عضو هیأت علمی دانشکده طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت و گو با وب دا گفت:در این گونه مواقع مغز قدرت پردازش صحیح و کارآمد را از دست می دهد و دچار تحریف ها و خطاهای شناختی از جمله فاجعه انگاری،پیش گویی منفی و فیلتر کردن می شود، و اینجاست که چرخه ی بیماری زای فکر هیجان- رفتار به حرکت می افتد.

دکتر مجید انوشیروانی افزود: این پدیده در طی ارتباط فرد با دیگران و تاثیر رسانه ها شتاب می گیرد. در یک جامعه افراد بطور خودکار، بعضی رفتارها و هیجانها را به یکدیگر منتقل می کنند از جمله نگرانی از بیمارشدن ،که این روزها بسیار شایع شده است.

وی، رد و بدل شدن اخبار و گسترش شایعات را ، ناخوشایند دانست و بیان داشت: متاسفانه اگر این هیجانها مدیریت نشوند، افراد پیگیر حوادث و خبرهای بیشتری می شوند و بطور ناخواسته بیشتر پیام های منفی مربوط به بیماری و مرگ را می بینند و می شنوند و به خاطر می سپارند و بتدریج به احساس ناتوانی یا سردرگمی در مقابله با عامل بیماری زا دچار می شوند و رفتارهایی مانند تمیزکردن وسواس گونه، ضدعفونی کردن مفرط اشیاء، چک کردن نشانه های بیماری در خود و دیگران، انجام رفتارهای پرخطر از جمله مصرف داروهای خودسرانه، مصرف سیگار و الکل در پی این درماندگی رخ می دهد و این دور باطل مدام تکرار می شود و رفته رفته فرد خودرا در معرض نگرانی ها و آسیب های بیشتری قرار می دهد.

عضو هیأت علمی دانشکده طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، تجربه ی مکرر نگرانی و دلهره را مسبب ترشح هورمون های استرس علایم جسمی آشوبناک و آشفته مانند نوسان و تندی ضربان قلب و ریتم تنفس ،تکرر ادرار، خشکی دهان و لرزش اندام ها دانست و ادامه داد: البته در حالت طبیعی همه ی افراد استرس  و خشم و نگرانی و دلهره را تجربه می کنند و به آن پاسخ می دهند ولی زمانیکه بطور مکرر و مزمن به سراغ فرد بیایند ،آسیب می رسانند و بدن را دچار فرسودگی و بیماری می کنند .این هیجانها می توانند کارکرد اعضای حیاتی بویژه قلب و کبد را دگرگون کنند و موجب ضعف سیستم ایمنی شوند و بدن را در برابر ابتلا به هر بیماری آسیب پذیر تر کنند.

به اجمال،برخی از تکنیک ها و راهبردهای ذهنی- بدنی که برای مدیریت استرس در این موقعیت ها  می توان پیشنهاد نمود، از گفتار عضو هیأت علمی دانشکده طب ایرانی و مکمل عبارتند از:

          مساله مداری بجای هیجان مداری:افراد مساله مدار در هنگام بروز مشکل و بحران به دنبال راه حل های منطقی می گردندو خود را به احساسات نمی سپارند.

          مثبت اندیشی و افکار مثبت نسبت به خود و آینده

          خود گویه های مثبت و تکرار آن با خود(من می توانم برمشکلات پیروز شوم،من انسان توانمندی هستم، من اندام های سالمی دارم و ...)

          توجه به رویدادهای خوب و خبرهای مثبت

          زمزمه ی قرآن،ذکر و دعا

          انجام بازی های سرگرم کننده با خانواده(همنشینی با خانواده باعث ترشح هورمون عشق(اکسی توسین)و هورمون های شادی(سروتونین)می شود.)

          مطالعه کتاب های شعر و ادبیات

          گفتگو تلفنی با دوستان و نزدیکان

          گوش سپردن به موسیقی آرامش بخش هنگام خواب

          گوش سپردن به صوت های دلنشین و اصوات طبیعی مانند صدای پرندگان،نسیم دریا

          تماشای فیلم های طنز و کمدی (خنده باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود)

          بوییدن رایحه های خوشبو و خنک

          تنفس عمیق سه مرحله ای (یک دم عمیق، نگهداری هوا در ریه ها و خالی کردن هوا از ریه ها با یک بازدم عمیق)

          استفاده از رنگ های آرامش بخش از جمله سبز و فیروزه ای در محیط کار و زندگی، لباس ها  و زیور آلات

خبرنگار: صفیه صادقیان