وظيفه اصلي متخصص بيهوشي ، زنده نگه داشتن تک تک سلولهاي بدن بيمار در حين يک اقدام جراحي است

مدیر گروه بیهوشی و مراقبت های ویژه دانشگاه علوم پزشکی مشهد ابراز کرد: وظيفه اصلي متخصص بيهوشي ، زنده نگه داشتن تک تک سلولهاي بدن بيمار و حقظ محيط مناسب داخل و خارج آنها، در حين يک اقدام جراحي است؛ در واقع مسئوليت مهم و بزرگی برعهده يک متخصص بيهوشي است که الزاما ارتباطی به وسعت و پیچیدگی عمل جراحی ندارد و حتي در طي انجام يک اقدام کوچک مثل برداشتن يک توده خوش خيم پوستي و یا یک تزریق ساده داخل چشمی، همچنان بردوش متخصص بيهوشي سنگيني مي کند.

دکتر محمد غروی فرد،  در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه  امروزه حدود چهل رشته تخصصي و با احتساب رشته هاي فوق تخصصي در مجموع 135 رشته درگروه پزشکي وجود دارد، عنوان کرد: اينطور به  نظر مي رسد که گروه بيهوشي بعنوان يک رشته تخصصي پزشکي  براي همگان شناخته شده است؛ اين شناخت تنها براساس برداشت از نام رشته است، واقعيت اين است که بر خلاف نام آن، رشته بيهوشي رشته احياء و زنده نگاه داشتن بيمار است و عدم درک يک تحريک دردناک  فقط  بخشي از کار يک متخصص بيهوشي است.

مدیر گروه بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه اگرچه در جریان اعمال جراحی بزرگ که با خونریزی و اسیب های بافتی و یا اعمال جراحی حساس که دخالت جراحی در منطقه حیاتی صورت می گیرد مثل اعمال جراحی مغز و قلب، یا اعمالی که در مجاورت اعصاب و عروق حیاتی صورت می گیرد، سختی کار برای متخصص بیهوشی دوصد چندان می شود، بیان کرد: برداشت عام اوليه اکثریت مردم چنين است که متخصص بيهوشي فقط  با داروهاي بيهوشي سرو کار دارد در حالي که متخصص بيهوشي با تمام فيزيولوژي بدن بيمار سر و کار دارد، متخصص بيهوشي به همه سيستم هاي یک بیمار  از سيستم اعصاب و مغز گرفته تا سيستم قلبي عروقي، سيستم تنفسي، سيستم کليوي، سيستم اعصاب خودکار، سيستم عضلاني اسکلتي و ... تا وضعيت اسيد و باز و مايعات و محتواي مايعات داخل وخارج سلول بدن و توازن آنها از نظر ترکیب و اندازه، درطي يک عمل جراحي سروکار دارد.

وی ابراز کرد: یک متخصص بیهوشی باید علاوه بر این ها شناخت کاملی از بیمار های همراه فردی که به هر دلیل قرار است تحت جراحی و بیهوشی قرار بگیرد، داشته باشد مثل بیمار های غدد از جمله دیابت و سایر اختلالات غدد، انواع بیماری های قلبی و تنفسی وکلیوی، اختلالات عضلانی اسکلتی، بیماری  پرفشاری خون، و حتی اختلالات مادرزادی و متابولیک، و دیگر سیستم ها. متخصص بیهوشی باید تاثیر و تداخلات این بیماری ها را با بیهوشی بداند؛ همین موضوع، حجم بالای دانش نظری را که یک متخصص بیهوشی باید فرا گیرد را نشان می دهد. یک متخصص بیهوشی برای انجام بلوک های عصبی باید اشنایی کامل با اناتومی داشته باشد.

وی ادامه داد: یکی از وظیفه های خطیر و سنگین متخصص بیهوشی حفظ راه هوایی و کنترل تنفس بیمار است که هیچ متخصصی به اندازه یک متخصص بیهوشی در این زمینه تبحر و مهارت ندارد؛ به همین دلیل است که معمولا مسئولیت بخش های مراقبت ویژه به متخصصین بیهوشی سپرده می شود.

دکتر غروی فرد با اشاره به اینکه اگر متخصص بیهوشی نتواند در حداقل زمان ممکن راه هوایی و تنفسی برای بیمار فراهم کند ممکن است منجر به حوادث غیر قابل جبرانی برای بیمار شود، گفت:  اغلب تصور مردم این است که حوادث ناشی از بیهوشی به خاطر حساسیت به داروی بیهوشی و یا زیادی دارو یا به هوش نیامدن بیمار از خواب بیهوشی است؛ در حالیکه عوارض بیهوشی معمولا بخاطر این است که یک متخصص بیهوشی با ارگان های حیاتی مثل راه هوایی و تنفس و قلب و گردش خون بیمار سر و کار دارد و کوتاهی غیر عامدانه در حفظ سلامت این ارگان های حیاتی می تواند منجر به حوادث خطرناک و بزرگی حتی در طی یک اقدام کوچک جراحی شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه متخصصین بیهوشی با ارزیابی بیماران قبل از عمل در کلینیک های بیهوشی، موجب می شوند، تا بیماران به طور هدفمندی ارزیابی شوند و عوارض حین و بعد از عمل کاهش یابد، ابراز کرد: در عین حال هزینه های اضافی به بیمار تحمیل نشود و در صورت نیاز برای روشن شدن جزییات بیشتری از بیماری همزمان و توام بیمار، مثل بیماریهای تنفسی یا دریچه ای و ایسکمیک قلبی، برای مشاوره تخصصی تر مثل انجام تست های ریوی یا انجام اکوکاردیو گرافی یا انژیوگرافی، ارجاع صورت گیرد که معمولا کمتر از پنج درصد بیماران نیاز به چنین مشاوره و بررسی های تکمیلی پیدا می کنند.

وی ابراز کرد:  با وسعت و پیشرفت اعمال جراحی رشته های فوق تخصصی یا فلوشیپی بیهوشی نیز گسترش یافت و فلو های بیهوشی نروانستزیا (بیهوشی در جراحی ها مغز و اعصاب)، بیهوشی در مامایی، اطفال، قلب نیز موجب بهبود کیفیت خدمات به بیماران مربوطه و کاهش عوارض شدند؛ فلوی بیهوشی تروما، در خارج اتاق های عمل و در مراکز تروما و سوانح، باعث کاهش قابل توجه مرگ و میر بیماران ترومایی شده اند.

وی با اشاره به اینکه به لحاظ اهميت جايگاه بيهوشي به همين نکته اکتفا مي کنيم که درساير کشورهاي توسعه يافته ميزان درآمد بيهوشي درميان حدود چهل رشته تخصصي، همواره در رده های اول جدول درامدی قراردارد، عنوان کرد:خوشبختانه این رشته  در دو سه دهه اخیر در کشور رشد و پیشرفت چشمگیری پیدا کرد و خدمات بیهوشی مشابه کشورهای پیشرفته در کیفیت بالایی قرارگرفتند و در عین حال عوارض نامطلوب حین و بعد عمل کاهش قابل توجهی پیدا کرد.

دکتر غروی فرد با اشاره به اینکه در بحران کرونا، متخصصین بیهوشی در خط اول درمان بیماران کرونایی قرار گرفتند، ابراز کرد: بخشي از نقش حياتي رشته  بيهوشي دربحران اخير کرونا براي مردم مشخص شد. جايي که بيماري کرونا گسترش مي يافت و حيات بيمار را به مخاطره مي انداخت بيمار به متخصص بيهوشي در بخشهاي مراقبت ويژه سپرده مي شد، که خوشبختانه همکاران با سرافرازي درتمامي پيکهاي کرونا به درمان بيماران پرداختند.

دکتر غروی فرد با اشاره به اینکه درحال حاضر گروه بيهوشي و مراقبتهاي ويژه دانشگاه علوم پزشکي مشهد، 25 عضو هیأت علمی دارد، ابراز کرد:  اعضاء هيات علمي  گروه بيهوشي علاوه بر وظايف آموزشي در مقاطع دانشجويي و دستياري، و در کنار فعالیت های پژوهشي، وظايف درماني سنگيني را برعهده دارند.

وی ادامه داد: علت سنگيني وظايف درماني به اين دليل است که بيمارستانهاي آموزشي معمولا مراکزي است که بيماران ارجاعي را با جراحي هاي پيچيده و پيشرفته مي پذيرد، اغلب انها داراي بيماريهاي همراهی قلبی تنفسی مي باشند که اغلب بخشهاي خصوصي  از پذيرش اینگونه بیماران امتناع مي کنند .

وی بیان کرد: دربحران کوويد اساتيد و دستياران گروه بيهوشي و مراقبتهاي ويژه علي رغم ارائه بيهوشي در بيماران مبتلا به کوويد که اغلب به مراکز دانشگاهي ارجاع مي شدند، مداوای این بیماران را در بخش های مراقبت ویژه عهده دار بودند؛ در پيک دوم چهار و درپيک پنجم، پنج بخش مراقبت های ویژه به طور همزمان بيماران کرونا را پوشش دادند.

دکتر غروی فرد با اشاره به اینکه اعضای هیأت علمی در کنار درمان از آموزش نيز غافل نشده اند، بیان کرد: شرکت فعال اساتيد اين گروه در دوره هاي آموزشي مختص آموزش ويزيت کرونا به دستياران و اساتيد رشته هاي غير وابسته به خواست دانشکده پزشکي، شرکت فعال برگزاري سه دوره بازآموزي در تابستان سال جاري با هدف آموزش پزشکان عمومي، پزشکان داراي تخت بستري کوويد، پزشکان داراي تخت ويژه کوويد به خواست معاون درمان دانشگاه، برگزاري دو دوره برنامه BASIC مراقبتهاي ويژه پرستاري با هدف يک دوره تربيت مدرس با رويکرد و مراقبتهاي ويژه که اکثريت شرکت کنندگان اعضاء هيات علمي دانشکده پرستاري بودند و در يک دوره به آموزش پرستاران اين بخشها مشارکت فعال دربرنامه هاي پزشکي از راه دور در کلان منطقه ، برگزاري کارگاههاي عملي آموزش ويزيت کرونا، مشارکت در ويزيت بيماران ويژه کوويد در ساير بيمارستان هاي دانشگاه علوم پزشکي مشهد و  شرکت در کميته هاي بيمارستاني ترخيص کوويد از دیگر اقدامات این گروه آموزشی است.

 وی تاکید کرد: خدمات ایثار گونه دستیاران و متخصصین بیهوشی علی الخصوص فلوهای مراقبتهای ویژه در نجات جان بیماران مبتلا به کووید چه در اتاق های عمل و چه در بخش های مراقبت های ویژه ماندگار تاریخ پزشکی شد و  از اینکه یک متخصص بیهوشی هستم و چنین همکارانی ارزشمندی دارم به خود می بالم.