درخشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد در تأثیرات علوم اعصاب در حوزه‌های مختلف پیشگیری و درمان

دانشگاه علوم پزشکی مشهد در بحث نوروساینس (علوم اعصاب) در حوزه‌های مختلف پیشگیری و درمان توانسته حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.

به گزارش پایگاه خبری وب دا، نوروساینس در عصر جدید آهسته آهسته بر سر زبان‌ها افتاده و در آینده نزدیک بسیاری از اکتشافات و رمزگشایی‌های دنیا با عنوان علوم اعصاب به چشم خواهد خورد.

علوم اعصاب  (neuroscience) یا زیست‌شناسی اعصاب ( (neurobiology  به معنای مطالعه‌ علمی سیستم عصبی است و نوروساینس زیر مجموعه ای از علوم مختلفی مانند فیزیولوژی، آناتومی، زیست‌شناسی سلولی، زیست‌شناسی رشد، سلول‌شناسی، مدلسازی ریاضی و مدلسازی محاسباتی، پردازش سیگنال‌های زیستی و روان‌شناسی می باشد که همه‌ این علوم دست به دست هم می‌دهند تا عملکرد نورون‌های عصبی و ویژگی‌های بارز مدارهای عصبی در موجودات هوشمند را بررسی کنند.

نوروساینس شامل یک سری مفاهیم پایه و بنیادی است که درک‌ آن‌ها دروازه‌ ورود به این حوزه و گسترش سطح دانش و مطالعات در مورد علوم اعصاب است و مهمترین مسائل و مفاهیم نوروساینس هم در مواردی همچون مغز و پیچیدگی‌های آن، نورون‌های عصبی و نحوه‌ تبادل آن‌ها با یکدیگر، پردازش اطلاعات توسط مغز، تکمیل و به‌روزرسانی مغز توسط کسب تجربه‌های جدید توانایی‌ استدلال و برنامه‌ریزی و حل مسئله‌ مغز بوده است.

دانشگاه علوم پزشکی مشهد که همواره به دنبال ورود به عرصه‌ها و شیوه‌های جدید و نوین درمانی بوده از سال 1396 گروه علوم اعصاب این دانشگاه را در دانشکده پزشکی مشهد دایر کرده که برنامه‌های تئوری این گروه در همین دانشکده پزشکی مشهد و برنامه‌های عملی آن هم در بیمارستان 610 تختخوابی امام رضا(ع) اجرا می‌شود.

در جهت آشنایی بیشتر با فعالیت‌های این گروه گفت ‌وگویی را با پرفسور علی گرجی و دکتر فریبرز رضایی‌طلب مسئول و دبیر گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد صورت داده‌ایم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید؛

*بررسی وجوه مختلف عملکرد مغز در رشته علوم اعصاب

پرفسور گرجی گفت: رشته علوم اعصاب یک رشته بین گروهی است که گروه‌های مختلف با هدف‌های تشخیصی، پژوهشی و درمانی در کنار هم قرار گرفته‌اند.

وی با اشاره به اینکه در رشته علوم اعصاب وجوه مختلف عملکرد مغز مورد بررسی قرار می‌گیرد و از این وجوه در مسیر رشد جامعه استفاده می‌شود، افزود: یک نمونه آن در بیماری‌های مختلف اعصاب بوده که اغلب آن در حال حاضر هیچ نوع درمانی ندارد و برای حل مشکل این نوع بیماران نیازمند انجام تحقیقاتی در راستای شناسایی راهکارهای درمانی جدید هستیم.

مسئول گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: برخی مسائل شناختی مغز و آسیب‌های ناشی از آن همچون اضطراب، اعتیاد و غیره دیگر موضوعی بوده که در حال تحقیق و بررسی بوده و به دنبال شناسایی راهبردهای سلولی مولکولی و راهکارهای روش‌های شناختی در جهت رفع مشکلات این حوزه هستیم.

پرفسور گرجی با بیان اینکه علوم اعصاب روی مسائل اقتصادی جامعه تأثیر بسیار دارد، خاطرنشان کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا رشته‌ نورومارکتینگ فعال شده تا فرد در زمان خرید بهترین تصمیم را انتخاب اقلام، اجناس و کالاهای مورد نظرش داشته باشد، شرکت‌های چندملیتی براساس شناخت مغز؛ طراحی‌های خود را در مسیر پیشرفت و انتخاب درست دارند.

وی اضافه کرد: از دیگر تأثیرات علوم اعصاب می‌توان به پیشگیری و مبارزه با اضطراب و استرس اشاره کرد، ما می‌بینیم برخی افراد به دلیل اضطراب و استرس بالا که بیشتر به دلیل مسائل و مشکلات اقتصادی بوده دچار آسیب می‌شوند، اما در سوی مقابل هستند کشورهایی که با استفاده از شیوه‌ها و تکنیک‌های مناسب و اثربخش، اضطراب و استرس را از فرد دور می‌کنند.

مسئول گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص سابقه فعالیت این گروه، گفت: دانشگاه علوم پزشکی مشهد از سال 1396 در بحث علوم اعصاب ورود پیدا کرده و دفتری را در دانشکده پزشکی مشهد دایر کرده است و در این دفتر ضمن بهره‌گیری از تجربیات اعضای هیأت علمی‌ گروه‌های پایه و بالین نوروساینس علوم اعصاب، بهترین تصمیم در خصوص درمان این نوع بیماران گرفته می‌شود، در حال حاضر فعالیت‌های بالینی علوم اعصاب در بیمارستان امام رضا(ع) در حال انجام است و به دنبال اضافه کردن بیمارستان قائم(عج) در حوزه بالین در آینده نزدیک هستیم.

پرفسور گرجی نصریح کرد: شیوه‌ها و روش‌های جدید درمانی برای بیماران صرعی شناسایی شده و هم‌اکنون در حال تحقیق و مطالعه روی موضوع سلول درمانی آن در حوزه‌های علوم پایه و درمان هستیم، ما در کشور خودمان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود روی روش‌های بالینی سلول‌های بنیادی برای درمان بیماران اعصاب کار میکنیم.

وی تأکید کرد: در خصوص جایگاه ایران هم باید بگوییم که کشور ما در آسیا و منطقه سرآمد بوده و در دنیا هم جزو برترین‌های جهان محسوب می‌شود و قطعاً با پیشرفت‌هایی که ملاحظه شده می‌توانیم در آینده‌ای نزدیک جزو کشورهای پیشرو در جهان باشیم و در بحث نوروساینس علوم اعصاب حرف‌های زیادی در عمل برای گفتن داشته باشیم.

*درمان بیماران با روش‌های جدید درمانی در بخش بالینی علوم اعصاب

همچنین دکتر رضایی‌طلب هم اظهار کرد: در 4 سالی که از عُمر فعالیت نوروساینس علوم اعصاب در دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌گذرد روی موضوع صرع‌های مقاوم به دارو به‌طور ویژه کار شده و تا قبل از پایان بهمن ماه سال 1398 که آغاز بحران کرونا در ایران را داشتیم اقدامات مؤثری در حوزه‌‎های مختلف نوروساینس علوم اعصاب کار شد.

وی بیان کرد: تا قبل از بحران کرونا 24 بیمار صرع شناسایی و درمان شدند و در کنار آن اقداماتی همچون درمان‌های نوین بیماری پارکینسون، آلزایمر، ام‌اس و غیره روی 770 بیمار صورت پذیرفت و خوشبختانه بالای 90 درصد بیماران شناسایی شده با شیوه‌های جدید درمانی درمان شدند.

دبیر گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه در 20 ماهه کرونایی به جهت اختصاص بیمارستان 610 تختخوابی امام رضا(ع) به بیماران کرونایی فعالیت‌های حوزه نوروساینس علوم اعصاب متوقف شده بود، تصریح کرد: پس از یک وقفه 20 ماهه و بعد از اتمام موج پنجم بحران کرونا در مسیر اخذ مجوزهای لازم برای فعالیت مجدد در این حوزه گام برداشتیم و از اول آبان ماه 1400 این بخش را مجدد در همین مرکز درمانی فعال کردیم و به دنبال آن هستیم که بیمارستان قائم(عج) را هم در آینده‌ای نزدیک برای توسعه خدمات بالینی گروه نوروساینس علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کنیم.

دکتر رضایی‌طلب گفت: قدم بعدی فعالیت‌های گروه نوروساینس علوم اعصاب در بحث جراحی بیماران مغز و اعصاب و به‌صورت خاص بیماران صرع مقاوم به دارو بوده و می‌خواهیم با استفاده از ظرفیت جراحان مغز و اعصاب گام‌های بلندی در مسیر درمان این نوع بیماران برداریم.

وی افزود: اقدام دیگرمان در حوزه سلول‌درمانی بوده که با همکاری دکتر سحاب‌نگاه و نظارت پرفسور گرجی کارهای مؤثری در بحث کارآزمایی بالینی در کارگروه علوم اعصاب انجام شده و نتایج آن در مقالات معتبر به چاپ رسیده ضمن اینکه در حوزه بالین هم برنامه‌های مهم هدفمندی داریم که به ‌زودی اجرایی خواهد شد.

دبیر گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه مطالعه علمی مغز نیاز به کسب مهارت‌های بسیاری از رشته‌های مختلف دارد، خاطرنشان کرد: علوم اعصاب مطالعه سیستم عصبی است که هدف نهایی آن درک عملکرد مغز و سیستم عصبی و بیماری‌های‌ عصبی در بسیاری از سطوح بوده از جمله سلولی مولکولی، مدارهای نورونی، شناختی و رفتاری بوده و از این رو رشته نوروساینس علوم اعصاب تعامل علمی بسیارخوبی با گروه‌های علوم پایه و بالین دارد.

وی اضافه کرد: خوشبختانه همکاری بین بخشی بسیارخوبی در گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد وجود دارد و در راستای توفیق بیش از پیش در این حوزه و همچنین به‌روز بودن در حوزه‌های شناسایی درمان از ظرفیت و تجربه اساتید برجسته ملی و بین‌المللی در رشته‌های جراحی مغز و اعصاب، مغز و اعصاب کودکان و بزرگسالان و رشته‌های مختلف علوم اعصاب علوم پایه استفاده می‌کنیم.

مسئول و دبیر گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: در گروه نوروساینس علوم اعصاب دانشگاه علوم پرشکی مشهد فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و درمانی به‌صورت همزمان در حال انجام بوده، زیرا هر بخش مکمل دیگری بوده و موفقیتشان به تنهایی حاصل نمی‌شود.

دکتر رضایی‌طلب گفت: فعالیت‌های آموزشی گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد شامل تدریس دروس مرتبط در دوره دکتری تخصصی و برگزاری کنگره‌ها، کارگاه‌ها، سمینارها و بازآموزی‌ها، فعالیت‌های پژوهشی این گروه شامل پروژه‌های تحقیقاتی و دانشجویی در زمینه بیماری‌های عصبی از جمله صرع، ضایعات نخاعی و غیره و فعالیت‌های درمانی گروه مذکور شامل ارائه به‌روزترین شیوه‌های نوین درمانی در حوزه بالین و کمک به بیماران در مسیر درمان بوده است.