طراحی داربست ترمیم ودرمان  شکستگی استخوان توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی مشهد

رئیس مرکز جامع سلول های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از طراحی داربست حاوی سلول های بنیادی برای ترمیم و درمان شکستگی های استخوان خبر داد و اظهار کرد: این کار تحقیقاتی و پژوهشی که از سال 92 آغاز گردیده است در حال حاضر  به مرحله تحقیقات بالینی برای درمان بیماران رسیده است.

دکتر فاطمه کلالی نیا در گفتگو با وب دا با بیان این نکته که در حیطه شکستگی های استخوان، بطور معمول پس از طی فرایند درمان و پس از چند ماه استخوان شکسته ترمیم خواهد شد، اما گاهی اوقات در حیطه شکستگی های استخوان با بیمارانی مواجه هستیم که به دلایلی مانند سن بالا، بیماریهای  زمینه ای، استفاده از دخانیات و حجم وسیع محل شکستگی استخوان، علاوه بر  اینکه  شکستگی استخوان پس از گذشت مدت زمان زیادی ترمیم نمی شود شاهد عدم تحرک و امکان برگشت بیمار به حالت نرمال برای مدت طولانی هستیم.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: ما در این کار تحقیقاتی بزرگ که به همت تیم جراحی و ارتوپدی در بیمارستان کامیاب مشهد اجرایی کردیم  به 3 مسیر که حاصل چند سال تلاش تیم تحقیقاتی بود نیاز داشتیم،  در مرحله اول نیاز مند تهیه سلول های بنیادی تک هسته ای  از مغز استخوان ، در مرحله دوم بدنبال فاکتورهای القاء  کننده حمل  و جداسازی سلول بنیادی در بافت مورد نظر  و در مرحله سوم طراحی داربست استخوانی که شامل ذرات ریز استخوانی،  برای ترمیم محل شکستگی استخوان بودیم.

دکتر کلالی نیا تصریح کرد: علی رغم نگرانی های زیادی که برای پاسخ به درمان سخت این بیماران داشتیم،  بیماران را انتخاب کردیم  و توسط جراح متخصص، مغز استخوان را استخراج و سلول های تک هسته ای مغز استخوان  را جدا سازی و پس از انجام فرایند های آزمایشگاهی به همراه ذرات استخوان(که بصورت تجاری تهیه شده بودند)  را با هدف منشأیی برای رشد استخوان در قسمت شکستگی جای گذاری شد.

رئیس مرکز جامع سلول های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد یاد آور شد: بر اساس مصوبه کمیته اخلاق همیشه در کنار درمان حاصل از کار  تحقیقاتی،  درمان اصلی برای بیماران در حال انجام هست تا در صورت کارآمدی پایین درمان تحقیقاتی، بیمار شیوه های درمانی اصلی را دریافت نماید تا  اختلالی در مسیر درمان  حاصل نگردد.

وی افزود: تمام  مداخلات و ملاحظات تخصصی و مراقبتی برای بیماران، با همت تیم های تخصصی درمان و گروه تحقیقاتی رعایت گردید و مسیر درمان بصورت مرتب پیگیری و پس از 6 ماه نتیجه گیری،  خوشبختانه 85  درصد از این بیماران درمان شدند.

رئیس مرکز جامع سلولهای بنیادی گفت: یکی از نقاط شکوفایی این طرح تحقیقاتی  بیماری بود که 13 سال در اثر شکستگی استخوان قادر به راه رفتن نبود و  در اثر این روند تحقیقاتی و درمانی سلامتی خود را باز یافت و شروع به راه رفتن کرد که از این نتیجه بسیار خوشحال شدیم.

 عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در حال حاضر به منظور رضایت بیشتر از روند درمان این نوع بیماران در نظر داریم  به سمتی حرکت کنیم تا ذرات استخوانی که به شکل تجاری و از افراد دیگری آماده می گردد را بتوانیم با داربستهای سنتزی کارآمدتر، ارزانتر و کم عارضه تر جایگزین نماییم تا سوالات تحقیقاتی  مد نظر کاهش پیدا کند.

دکتر کلالی نیا تهیه ماده القاء کننده سلولهای درمانی به داخل بافت های آسیب دیده را یکی از مهمترین مسیرهای این کار تحقیقاتی عنوان کرد و افزود: بدنبال  پیدا کردن مواد القا کننده سلولهای بنیادی به سمت سلول خاص، بصورت ارزانتر و کم عارضه تر برای جداسازی سلول های بنیادی تلاش های زیادی صورت گرفت.

وی تصریح کرد: این مواد به دلیل اینکه دارای مواد پروتئینی بودند گاهی عدم دسترسی  و گاهی گران بودن آن سبب اختلال در این مسیر پژوهشی بود، لذا برای تهیه این مواد بر روی گیاه زعفران تحقیقاتی  انجام دادیم  و عواملی را مورد ارزیابی قرار داده ایم  و به این نتیجه رسیده ایم که کروسین،  ماده موثره زعفران قادر است در مدل آزمایشگاهی میزان فعالیت آنزیم  آلکالین فسفاتاز که یک آنزیم مشخصی برای استخوان سازی است به میزان 40 برابر محیط استاندارد القای استخوان افزایش دهد. این تحقیق که از سال 94 آغاز شده است در مراحل مختلف از جمله استفاده از داربستهای مختلف همراه کروسین در القای ترمیم استخوان ادامه داشته است و تحقیقات حیوانی آن را  نیز تکمیل نموده و در مرحله ثبت اختراع می باشد.