نانوداروهایی که با تدبیر و تخصص استاد ممتاز دانشگاه و تیم همراه، به کمک درمان بیماری های سخت آمدند

دکتر محمودرضا جعفری، استاد ممتاز گروه نانو فناوری دارویی و فارماسیوتیکس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد که در سال 1397 به عنوان  دانشمند یک درصد برتر جهان در نظام رتبه‌بندی ESI  در گرایش داروشناسی و سم شناسی شناخته شد، از جمله چهره های شاخص در حوزه‌ی طراحی و تولید نانوداروها است که با تاسیس دو شرکت دانش بنیان تحت عنوان " اکسیرنانو سینا " و" سینا نانو اکسیرژن"  در سال های 1388 و 1400 در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، توانست مسیر جدیدی را در راستای تحقیق و تولید نانوداروها پایه گذاری و در همین مدت کوتاه، موفق به تولید محصولات دارویی مختلف بر پایه نانو از جمله؛ ژل نانولیپوزومی موضعی کورکومین با نام تجاری "سیناکورکومین " در درمان بیماریهای التهابی، ژل موضعی سیناآمفولیش جهت درمان بیماری سالک، نانومیسل های حاوی سیلیمورین با نام تجاری " سینا لیو" در درمان کبد چرب و نانو داروی ضد سرطان سینا دوکسوزوم گردید.

دکتر جعفری که اصالتاً اهل شهرستان بجنورد در خراسان شمالی است، از سال 1361 و همزمان با پذیرش در رشته دکترای عمومی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به این شهر عزیمت کرده و یکسال پس از پایان تحصیلات دکترای عمومی داروسازی به عنوان عضو هیات علمی در کسوت مربی در همین دانشگاه مشغول به خدمت می شود. سال 1372 فرصتی دست می دهد تا وی برای گذراندن دوره تخصص در زمینه سیستم‌های دارورسانی به دانشگاه ساسکاچوان کانادا برود و 5 سال بعد با اتمام دوره تخصص بازگشت به کشور و دانشگاه علوم پزشکی مشهد صورت می پذیرد. در سال 1378 دکتر جعفری مجددا سفری یکساله را برای گذراندن فرصت مطالعاتی در رابطه با نانو فناوری های دارویی در یکی از دانشگاه های کشور آمریکا در پیش می گیرد و با پایان این دوره، استاد و محقق جوان برای ادامه فعالیت های آموزشی و پژوهشی خود به کشور و دانشگاه محل تحصیل خود بازمی گردد. اما شرح این فعالیت ها و دستاوردهای آن را از زبان استاد ممتاز و دانشمند یک درصد برتر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا بخوانید: " کارهای تحقیقاتی من طی سال های گذشته، عمدتا در زمینه‌ی سیستم‌های نوین دارو رسانی بوده است و اغلب بر درمان سرطان و بیماری‌های عفونی متمرکز شده، علاوه بر آن با استفاده از سیستم‌های جدید تلاش کردیم واکسن هایی را در رابطه با بیماری‌های عفونی و سرطان بسازیم".

دکتر جعفری با اشاره به دستاوردهای علمی و پژوهشی خود ادامه می دهد: "  تاکنون بیش از ۳۹۰ مقاله پژوهشی در ژورنال‌های خارجی داشته ام که اغلب آن ها ISI می باشد و ۹ patent خارجی در کارنامه فعالیتهای علمی و پژوهشی خود دارم  که ۷ مورد آن us patent ، 3 مورد grant و دو مورد pct است. در خصوص طرح های تحقیقاتی نیز دو بار در جشنواره رازی طی سال‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۹۷ برگزیده شده‌ام که هر دو در ارتباط با بخش فناوری می‌باشد. همچنین در سال ۸۷ پژوهشگر برتر وزارت بهداشت در نهمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران برتر کشور و در سال 1397 در زمره دانشمندان یک درصد برتر جهان در گرایش داروشناسی و سم شناسی قرار گرفتم.

استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی مشهد هر چند که از دستاوردها و افتخارات علمی – پژوهشی خود، به نیکی یاد میکند، اما دستاورد مهم و اصلی خود را در جایی دیگر می داند: " قطعا نگارش این مقالات و دستاوردهای آن بسیار مهم و ارزشمند هستند، ولی از نگاه من تاسیس دو شرکت دانش بنیان " اکسیرنانو سینا " و" سینا نانو اکسیرژن"  که توانستیم در آنها کارهای تحقیقاتی دانشگاه را به محصول برسانیم از هر دستاوردی ارزشمندتر است. هم اکنون ما در شرکت" اکسیرنانو سینا "  ۵ محصول داریم که تمام کارهای تحقیقاتی آن در مرکز تحقیقات نانو فناوری دانشکده داروسازی مشهد انجام شده و بیماران در حال بهره گیری از آنها هستند که این برای من بسیار ارزشمند است. داروهایی مثل نانو داروی ضد سرطان سینا دوکسوزوم با اسم تجاری " سینا دوکسوزوم" که حدود ۱۰ سال است برای درمان سرطان استفاده می‌شود و ژل موضعی نانولیپوزومی آمفوتریسینB با نام تجاری «سیناآمفولیش» که برای درمان بیماری سالک هم اکنون در دسترس بیماران است. همچنین نانومیسل‌های کورکومین با نام تجاری "سینا کروکومین" که به عنوان ساپلومنت در خیلی از بیماری‌ها و به عنوان کمکی در بیماری‌های مثل ibd و استروآرتریت در بیماری‌های التهابی استفاده می‌شود و همین طور نانومیسل های حاوی سیلیمورین با نام تجاری " سینا لیو" که در درمان کبد چرب از آن بهره می گیریم.

دکتر جعفری در ارتباط با دومین شرکت دانش بنیان که با نام " سینا نانو اکسیرژن" در سال1400 به ثبت رسیده و فعالیت خود را آغاز کرده است نیز اینچنین می گوید: " فعالیت این شرکت در رابطه با تحقیق و توسعه و تولید صنعتی نانو پارتیکل‌های حاوی mRNA است که ابتدا به عنوان واکسن برای کرونا و اکنون برای آنفولانزا و طیفی از بیماری‌های سرطانی بکار گرفته میشود و امیدواریم این واکسن ها هم در چند سال آینده وارد ایران شود.