محققان دانشگاه علوم پزشکی مشهد موفق به استخراج لیکوپن از گوجه فرنگی شدند

محققان دانشگاه علوم پزشکی مشهد موفق به استخراج لیکوپن از گوجه فرنگی و فرمولاسیون قرص لیکوپن و مطالعات پایداری و بررسی اثرات آنتی اکسیدان آن بصورت بالینی شدند.

به گزارش وب دا، رنگدانه لیکوپن یک عضو از کاروتنوئیدها (carotenoids) از خانواده‌ی فیتوکمیکال‌ها (phytochemicals) و یک رنگدانه‌ی طبیعی است که مسئول رنگ قرمز در بسیاری از میوه‌های قرمز رنگ و مخصوصاً گوجه فرنگی می‌باشد. این ماده به بتا کاروتن شباهت زیادی دارد و می‌توان آنرا از منابع طبیعی استخراج کرده ویا بصورت سنتتیک تولید کرد.

ثابت شده است که رنگدانه لیکوپن یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان های طبیعی است که سبب حفظ و تقویت مناسب سیستم ایمنی بدن شده، محافظت در برابر رادیکال های آزاد ایجاد می کند، باعث حفظ سلامت قلب می شود و در بهبود مشکلات پروستات بسیار مفید است.

دکتر فرزین هادی زاده ، رئیس مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد  و مجری طرح استخراج لیکوپن از گوجه فرنگی در گفتگو با وب دا اظهار کرد: علاوه بر خاصیت آنتی اکسیدانی رنگدانه لیکوپن، نشان داده شده است که این رنگدانه، رشد تومورها را چه در محیط آزمایشگاه و چه در مدل های حیوانی متوقف می کند؛ به همین علت امروزه از این ماده ارزشمند بعنوان یک مکمل دارویی قوی برای حفظ سلامت و تقویت سیستم دفاعی در افراد سالم و همچنین در بیماران مختلف از جمله سندرم متابولیک و سرطان پروستات استفاده می‌شود.

استاد شيمي دارويي دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود : فعالیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی لیکوپن عملکردهای بالقوه مهمی در حفظ متابولیسم طبیعی کبد دارد. با این حال تعداد کمی از کارآزمایی‌های بالینی اثرات مداخله لیکوپن را بر بیماران مبتلا به سندرم متابولیک بررسی کرده‌اند و تحلیل کمی از تأثیر آن بر بیماران مبتلا به سندرم متابولیک در ایران انجام شده است.  لذا این نیاز حس می‌شد تا این محصول بومی سازی شده و تولید آن در داخل کشور انجام شود.

دکتر هادیزاده با اشاره به دشوار بودن  و پیچیدگی فرایند استخراج ملکول لیکوپن بدلیل آنکه بشدت آبگریز و ناپایدار می‌باشد افزود : به دلیل این استخراج سخت و دشوار در بازارهای جهانی و بین تمامی آنتی‌اکسیدان‌ها با منشاء گیاهی و طبیعی دارای بالاترین قیمت می‌باشد.

دکتر فرزین هادی زاده بیان داشت : در این پژوهش گسترده، ابتدا لیکوپن بعنوان ماده مؤثره گوجه فرنگی از میان انواع منابع مختلف و توسط فرآیندهای گوناگون استخراج شد و این فرآیند به منظور تولید صنعتی این ماده بهینه سازی شد و در ادامه پس از انجام مراحل مختلف پیش فرمولاسیون و فرمولاسیون، در سطح نیمه صنعتی به شکل قرص‌های با محتوای ۲۰ میلی‌گرم تولید گشت.

وی خاطر نشان کرد : این محصول پس از طی نمودن تمامی آزمون‌های پایداری و تست‌های میکروبی وارد فاز نهایی یعنی کارآزمایی بالینی بر روی بیماران سندرم متابولیک شد تا اثرات آن بطور عملی از نظر بالینی مورد ارزیابی قرار گیرد.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت : این کارآزمایی از نوع دوسوکور، تصادفی و کنترل شده با دارونما به مدت 8 هفته ادامه داشت و اثرات گوناگون بالینی مانند بررسی‌های تن سنجی، سنجش پروفایل لیپید، بررسی سطح سایتوکاین‌ها، سنجش سطح تعادل آنتی‌اکسیدان و بررسی لیپیدومیکس در طول کارآزمایی بالینی، مطالعه و اندازه گیری شد .

وی خاطر نشان کرد: این طرح پایان نامه تخصصی آقای مهدی میراحمدی و با راهنمایی دکتر غیور مبرهن در انجام کارآزمایی های بالینی  در بیمارستان قائم(عج) مشهد و گروه تغذیه بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شده و رجیستری کارآزمایی‌های بالینی  IRCT20130507013263N3 و کد کمیته اخلاق سازمانی را دارد .

وی در خصوص نتایج به دست آمده از این طرح تحقیقاتی بیان داشت : در انتها و با آنالیز داده‌های جمع آوری شده از داوطلبان این پروژه مشخص گردید که این دارو بر روی اکثر پارامترهای مذکور به طور معنا دار اثر مثبت داشته و بطور کلی سبب بهبود وضعیت بیماران سندرم متابولیک شده است.  همچنین از نتایج مستخرج از این مطالعه تا کنون حداقل ۴ مقاله علمی اصیل در مجلات معتبر بین المللی به چاپ رسیده است و خود محصول نیز در مراحل پایانی اخذ مجوز تولید از سازمان غذا و دارو بوده و به زودی عرضه می‌گردد.