ایده های کاربردی استاد جوان، برای کاهش معضل آلودگی هوا و ذرات گرد و غبار 

دکتر مریم سرخوش متولد ۱۳۶۵ در شهر مقدس مشهد، دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی مشهد و عضو بنیاد علمی نخبگان از جمله شخصیت های علمی جوان و تلاشگری است که در طول بیش از دو دهه کار و تحصیل در فضای دانشگاه علوم پزشکی مشهد، موفق به کسب عناوین و افتخارات متعددی در حوزه پژوهش و آموزش شده است. کسب رتبه اول طراحی فرایند آموزشی در جشنواره شهید مطهری و عنوان پژوهشگر برترجوان با امتیاز 114 در جشنواره پژوهشی سال جاری دانشگاه، نمونه ای از دستاوردهای ارزشمند این استاد و محقق جوان می باشد.

   دکتر سرخوش که در سال ۸۴ دوران دانشجویی خود را از دانشگاه علوم پزشکی مشهد آغاز و در ادامه تحصیلات تکمیلی را تا مقطع دکتری در دانشگاه علوم پزشکی تهران سپری کرده است، به دلیل رزومه‌ی پربار علمی و پژوهشی خود، در سال 98 از سوی دانشگاه   EPFLسوییس با رنکینگ 16 در جهان دعوت به همکاری می شود، اما به دلیل علاقه و تعهدی که نسبت به خانواده و مردم کشورش احساس می کند ترجیح می دهد که در سرزمین مادری خود بماند و آنچه را که به عنوان توشه‌ی علمی خود از رهگذر سال ها آموزش و تحقیق در دانشگاه آموخته، در کسوت استادی به دانشجویان خود منتقل کند. شرح زندگی علمی و پژوهشی  این استاد جوان در گفتگو با وبدا : " در سال 1384 با پذیرش در رشته مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی مشهد وارد فضای تحصیلات عالیه شدم و پس از گذراندن دوره دوساله‌ی کاردانی، سایر مقاطع تحصیلی را اعم از کارشناسی ناپیوسته، ارشد و دکترا را در دانشگاه تهران و با کسب مقام اول کشوری در تمام کنکورهای سراسری پیوسته پشت سر گذاشتم؛ ضمن اینکه از همان سال ها عضو بنیاد استعدادهای درخشان و بنیاد ملی نخبگان نیز بوده و هستم.

طی سال های تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی تهران علاوه بر گذراندن درجات علمی، در نزد اساتید بزرگ و فرهیخته ای که اخلاق مداری و فروتنی از خصایص مهم شخصیت والای آنها بود، درس اخلاق و عزت نفس و اعتماد به نفس را آموختیم و اکنون که من در جایگاه استادی قرار گرفته ام تلاش دارم تا همین درس را به دانشجویانم منتقل کنم چراکه معتقدم اگر اخلاق، عزت نفس و اعتماد به نفس در وجود آدمی نباشد، هر چند که از استعدادهای مختلف هم برخوردار باشد، باز هم خود را باور نکرده و به جایگاهی که شایسته آن است نمی تواند دست یابد، لذا به دانشجویان همیشه توصیه می کنم که خودباوری داشته باشند و توانایی هایی را که می تواند در هر فرد منحصر به فرد باشد را در خود کشف و پرورش دهند. حدود چهار سال قبل یعنی سال 98 هم از سوی دانشگاه   EPFL سویس با رنکینگ 16 در جهان مطرح است دعوت به کار در آزمایشگاه آلودگی هوا شدم  اما به جهت علاقه خاصی که به خانواده داشتم و خود را عضوی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌دانم قبول نکردم.

وی در خصوص فعالیتهای علمی و تحقیقاتی خود در دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم اظهار می کند: " در سال 96 آزمایشگاه آلودگی هوا را در دانشکده بهداشت با کمک رئیس دانشکده و معاونین پژوهشی دانشگاه آقایان دکتر تفقدی تاسیس کردیم که هم اکنون یکی از آزمایشگاه‌های منتخب قطب علمی کشور است. کارهای ارتباط با صنعت، پایان نامه ها و طرح های پژوهشی ملی  را امکان یافتیم که در این آزمایشگاه آغاز کنیم و یک قرارداد هم در همین زمینه با شرکت گاز ملی ایران، به ارزش یک میلیارد تومان بسته شد که دستاورد خوبی برای دانشگاه علوم پزشکی مشهد به شمار می رفت.

دکتر سرخوش از اقدام مهم دیگری تحت عنوان  کنترل گرد و غبار در کلان شهرها که از چالش های نگران کننده شهر مشهد نیز خبر می دهد: " در سال 2023 حدود هفت میلیون مرگ منتسب به آلودگی هوا در جهان را داشتیم، و عمدتا به دلیل بحران و کمبود آب در جهان به ویژه در خاورمیانه بیابان های ایجاد شده کانون های گرد وغبار را ایجاد میکنند. پیرامون موضوع حیاتی آلودگی هوا که این روزها همه ما را نگران کرده است، موفق شدیم اقدامات امیدبخشی را در آزمایشگاه آلودگی هوا انجام دهیم که از جمله آن طراحی و اجرا طرح پژوهشی است که بر اساس آن می توان با نانو مواد و همچنین کمپوست های تر ( ورمی کمپوست) و استفاده آن بر روی زمین های بایر و زمین هایی که به دلیل کمبود آب یا کاهش ذخایر آبهای زیرزمینی قابل کشت نیستند، ضمن حاصل خیز کردن خاک این زمین ها و محیا کردن بستر کشاورزی در آنها از انتشار گردو غبار در هوا نیز پیشگیری کرد و در واقع بیابان زدایی داشته باشیم. با اجرایی کردن این طرح می توان  ذرات گرد و غبار را کاهش دهیم و مدیریت منابع آب و  بیابان زدایی انجام داد. در خصوص آلودگی هوای صنعتی عسلویه هم در حال انجام اقداماتی هستیم ".

دکتر مریم سرخوش در ادامه از دستاوردهای علمی و تحقیقاتی خود در جشنواره های مختلف می گوید: "در سال جاری در جشنواره آموزشی مطهری و جشنواره پژوهشی کسب مقام داشتم. در فرایند برتر جشنواره شهید مطهری مقام اول را کسب کردیم که البته به کمک اساتید محترم دانشکده بود و در بحث پژوهش هم توانستم با کسب امتیاز 114 رتبه پژوهشگر برتر را در دانشکده به دست بیاورم. در بحث امتیازات پژوهشی، دانشکده بهداشت امتیازات خیلی بالایی در جشنواره پژوهشی داشته و این ها همه نتیجه‌ی تلاش، پیگیری و وجود دانشجویان خوب و کادر علمی - اجرایی که علیرغم مشکلات مختلف، با قوت و خیلی مقتدرانه پیش می‌روند است.

این استاد جوان، علاوه بر حوزه های پژوهش و آموزش مسئولیت های مختلفی را در حوزه های اجرایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز تجربه کرده است که از جمله‌ی آن می توان به معاون آموزشی گروه مهندسی بهداشت محیط، مسئول واحد استعدادهای درخشان دانشجویان، توانمندسازی اساتید در EDO، معاون مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، مدیر اجرایی مجله پژوهش در بهداشت محیط، مسئول اعتبار بخشی و توسعه همکاری های بین الملل دانشگاه  اشاره کرد.

وی از نقش خانواده و اساتید خود در موفقیت هایش نیز می گوید: " من همیشه با والدینم دوست بودم و اگر چه پدرم را خیلی زود و در ۱۹ سالگی از دست دادم اما همیشه خود را مدیون آنها می دانم. از اساتید بزرگوارم که همیشه اسوه صبر و بزرگی بودند کمال تشکر و تقدیر را دارم".