توانمندی گروه علوم اعصاب در درمان بیماران صرع مقاوم به درمان

عضو هیأت علمی گروه مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد و مسئول بخش علوم اعصاب بالینی بیمارستان امام رضا(ع) گفت: ۱۵۰ بیمار با علائم صرع و تشنج در بیمارستان امام رضا(ع) تحت مراقبت تخصصی قرار گرفتند و از این تعداد ۱۶ نفر نیازمند جراحی بودند که مشکل تشنج ۱۵ نفرشان به‌طور کامل و یک نفر دیگر به‌طور نسبی برطرف شده است.

د‌کتر فریبرز رضایی‌طلب در گفتگو با وب دا، اظهار کرد: بخش علوم اعصاب بالینی بیمارستان امام رضا(ع) در سال ۱۳۹۷ با هدف انجام و توسعه درمان‌های جدید و نیز پایه‌گذاری یک بخش بین رشته‌ای علوم پایه و اعصاب و نیز جراحی اعصاب‌ افتتاح شد تا که کارهای آموزشی، پژوهشی و درمانی جدید پایه‌گذاری و اجرا شود.

وی تصریح کرد: خدمات رسانی به بیماران صرع در ۶۰ سال قبل آغاز شده و کل بیماران شرق کشور و حتی استان‌های دیگر و بیماران‌ غیرایرانی را پوشش می‌دهد و از سال ۱۳۹۷ هم این خدمات در بیمارستان امام رضا(ع) به شکلی تخصصی‌تر انجام می‌شود.

مسئول بخش علوم اعصاب بالینی بیمارستان امام رضا(ع) با بیان اینکه در فاصله سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ به دلیل ماموریت ویژه ایام کرونا فعالیت بخش علوم اعصاب این مرکز درمانی متوقف و این برنامه‌ها به بیمارستان قائم(عج) منتقل شد، خاطرنشان کرد: ما پس از یک وقفه ۳ ساله به ‌طور ویژه در موضوعات صرع و ms ورود پیدا کردیم و پس از فعالیت مجدد بخش علوم اعصاب بالینی بیمارستان امام رضا(ع) معرفی روش‌های جدید درمانی را در ۲۰ سال اخیر داشتیم.

دکتر رضایی‌طلب افزود: در کل دنیا افراد با تشنج مکرر و غیر قابل پیش‌بینی بیمار صرع نامیده می‌شوند و این گروه ۲ درصد جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند، اما این عدد در ایران ۲ برابر آمار جهانی آن و معادل ۴ درصد جمعیت کشور بوده است.

وی در خصوص علائم و نشانه‌های صرع، گفت: هر نوع آسیب اعم از سکته، عفونت و ضربه مغزی و حتی مسائل ژنتیکی ممکن است که منجر به ایجاد صرع شود و در ایران بالاترین آمار موارد صرع مربوط به مسائل ژنتیک بوده و پس از آن نیز تصادفات جاده‌ای و سکته‌های مغزی را با توجه به افزایش سن داریم.

عضو هیأت علمی گروه مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد با ذکر این نکته که بیماری صرع ۶۰ تا ۷۰ درصد با دارو قابل کنترل است، تأکید کرد: بین ۳۰ تا ۴۰ درصد صرع‌ها مقاوم به دارو هستند و این گروه در بیمارستان امام رضا(ع) تحت بررسی قرار می‌گیرند که این اقدامات شامل ویزیت و تست ltm (نوار مغز طولانی با مانتیورینگ تصویری) بوده و در کنار کارهای تصویربرداری مانند mri پیشرفته در مواردی تشخیص داده می‌شود که قابل جراحی هستند.

دکتر رضایی‌طلب با اشاره به اینکه از ابتدای سال گذشته تاکنون تعداد ۱۵۰ بیمار با علائم صرع و تشنج در بیمارستان امام رضا(ع) ltm شدند، بیان کرد: از این تعداد 134 نفر از آنها بیمار صرع نبودند و مشکلات قلبی، روانپزشکی و اختلالات خواب داشتند که به متخصص مربوطه ارجاع شدند و ۱۶ نفر باقی مانده تحت جراحی قرار گرفتند که مشکل تشنج ۱۵ نفرشان به‌طور کامل و یک نفر دیگر به‌طور نسبی برطرف شده است.

وی اضافه کرد: این بیماران ۴ تا ۵ نوع داروی ضدتشنج استفاده می‌کردند و با این وجود نه تنها مشکلشان حل نشد، بلکه عوارض دارویی هم برای آنها ایجاد شده بود، اما خوشبختانه با تلاش کادر درمان و با انجام تست‌های تشخیصی دقیق و کامل در بیمارستان امام رضا(ع) مشکلات ۵ تا ۱۵ ساله بیماران بالای ۲۰ سال برطرف شد، ضمن اینکه خدمات این حوزه برای گروه سنی زیر ۱۵ سال هم در بیمارستان‌های اکبر و دکتر شیخ ارائه می‌شود.

مسئول بخش علوم اعصاب بالینی بیمارستان امام رضا(ع) تصریح کرد: این کار با همکاری گروه‌های علوم پایه، داخلی و جراحی اعصاب انجام شده و پس از چند جلسه برگزار شده آنلاین، با جراحان ایرانی و آلمانی مناسب‌ترین تصمیم جهت درمان فرد بیمار گرفته شد.

دکتر رضایی‌طلب با بیان اینکه یکی از مزایای این تیم بهره‌مندی از تیم درمان جراحی صرع دانشگاه مونستر آلمان و با مدیریت پرفسور گرجی بوده است، خاطرنشان کرد: اساتید دانشگاه این شهر به همراه گروه‌های اعصاب و بیمارستان امام رضا(ع) کمک بزرگی به ما در جهت رفع مشکلات بیماران صرع کردند، ما معتقدیم که نمونه مشابه این بیمارستان را در سطح کشور و منطقه در این حوزه نداریم و خوشبختانه در این مرکز درمانی هم از ظرفیت متخصصان و جراحان برجسته در موضوعات صرع و تشنج و هم از داشتن امکانات و تجهیزات پزشکی روز دنیا در این حوزه برخوردار هستیم.

وی با ذکر این نکته که ما با بهره‌گیری از آخرین علوم روز دنیا بهترین اقدام ممکن را برای درمان بیماران صورت دادیم و در کنار آن به‌روزترین مباحث آموزشی تئوری و عملی را برای دانشجویان، رزیدنت‌ها و متخصصان داشتیم، تاکید کرد: کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌های پایه و بالین تاکنون در ۳ نوبت برگزار شده، زمان برگزاری هر کارگاه ۳ روز بوده و این کارگاه‌ها بین هر ۶ تا ۹ ماه یک بار برگزار شده، نوبت قبلی در اسفند پارسال برگزار شد و نوبت بعدی در آبان امسال برگزار می‌شود و در این کارگاه ۸ بیمار در اولویت جراحی تحت درمان قرار می‌گیرند.

عضو هیأت علمی گروه مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: در هر کارگاه بین ۱۰ تا ۲۰ نفر حضور دارند و برگزاری کارگاه‌های عملی بر بالین بیمار از اثرپذیری بسیاربالایی برخوردار بوده است.

دکتر رضایی‌‍طلب گفت: توصیه دیگر ما در خصوص اهمیت برگزاری آموزش‌های مرتبط با موضوع علائم صرع منجر به تشنج برای گروه‌های مختلف جامعه به‌ویژه پسران و دختران در سن ازدواج و نیز زوجین خواهان فرزند بوده و آشنایی با این آموزش‌ها در قبل از ازدواج و همچنین قبل از بارداری مورد تأکید است.

وی افزود: اگر پدر یا مادر سابقه بیماری صرع منجر به تشنج داشتند باید قبل از هرگونه اقدامی جهت فرزندآوری مشاوره لازم و در حین دوره 9 ماهه بارداری مراقبت لازم را داشته باشند تا که نوزاد سالم متولد شود.

مسئول بخش علوم اعصاب بالینی بیمارستان امام رضا(ع) ادامه داد: پیشنهاد ما به این گروه از زوجین این است که آن مادر در طول دوره بارداری در کنار مراقبت‌های دوره‌ای که زیر نظر پزشک متخصص زنان دارد، از مراجعه مستمر به پزشک متخصص مغز و اعصاب هم غافل نشود، ضمن اینکه توصیه می‌شود از ظرفیت مراکز و خانه‌های بهداشت برای هر دو موضوع استفاده کنند و این کار صرفاً برای مراقبت‌های دوره بارداری نباشد.

دکتر رضایی‌طلب با ذکر این نکته که در حوزه علوم اعصاب مشابه بیمارستان امام رضا(ع) را در بحث ارتباط موثر پایه و بالین نداریم، تاکید کرد: ما حتی مشابه این مرکز درمانی را در سطح منطقه هم نداریم و همین موضوع منجر به حضور بیماران صرع غیرایرانی از عراق، افغانستان، ترکمنستان و دیگر کشورها شده است و ما در این بیمارستان که مزین به نام مبارک امام هشتم(ع) است تعدادی از گردشگران سلامتی را که با مشکلات صرع و تشنج مواجه بودند پذیرش و درمان کردیم.

وی تصریح کرد: ما به دنبال توسعه این خدمات هستیم تا با آموزش نیروهای جدید هم زمانِ انتظار بیماران کاهش یابد و هم اینکه به بیماران بیشتری خدمات رسانی شود و در این خصوص نیازمند تقویت تجهیزات پزشکی، نرم افزارها و سخت افزارهای مورد نیاز هستیم.

عضو هیأت علمی گروه مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: ما معتقدیم که باید در ۳ حوزه پیشگیری، عدم مصرف و قطع خودسرانه انواع داروها از جمله ترامادول و داروهای خواب‌آور به‌طوری جدی پرداخته شود و در این خصوص نباید از نقش بی‌بدیل رسانه‌ها از آگاهی‌رسانی لازم به آحاد مختلف مردم غافل شد و باید از این ظرفیت بزرگ و بی‌بدیل نهایت استفاده را داشت.

دکتر رضایی‌طلب گفت: بیماران صرع مظلوم هستند که خیلی مورد توجه قرار نگرفتند و ما در نظر داریم که در این خصوص به خوبی ایفای نقش نموده و بتوانیم کمک بزرگی به آنان نماییم.