گفتگو با عضو هیات علمی دانشکده پرستاری و مامایی مشهد

همراه با تبیین طرح تحقیقاتی" تدوین راهنمای بالینی بیماری کووید کودکان"

آرامش رضائیان، متولد 1357 در شهرستان شیروان(خراسان شمالی)، عضو هیات علمی و پژوهشگر دانشکده پرستاری و مامایی، یکی از چهره های برتر علمی و پژوهشی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که در طی حدود 15 سال تلاش مستمر در حوزه های تدریس و تحقیق، موفق به اجرای بیش از 53  طرح پژوهشی، نگارش 38 مقاله چاپ شده در مجلات داخلی و بین المللی، 12 مقاله ارائه شده و در دست اقدام در کنفرانس ها و  تالیف و ترجمه 8 جلد کتاب با عناوین" درس نامه پرستار کودکان" (کودک سالم)، ترجمه منوال "(راهنمای بالینی) اطفال ساندرز  (نوزادان)" ، ترجمه منوال " اطفال ساندرز (هماتولوژی- انکولوژی)"، " راهنمای علمی تغذیه در کودکان مبتلا به بیماری کبدی" ، " مدیریتِ مراقبت از کودک بد حال از اورژانس تا بخش مراقبت های ویژه" ، " مراقبت پرستاری در جراحی های نوزادان " و " ترجمه منوال اطفال ساندرز(عفونی) " شده است. سابقه‌ی " عضویت در تیم مترجمین راهنمای CPR نسخه 2015 انجمن قلب آمریکا " و " مسئولیت کارگروه و تدوین دستورالعمل بالینی پرستاری کودکان در وزارت بهداشت" نیز از دیگر خدمات ارزنده‌ی این استاد و محقق دانشگاه علوم پزشکی مشهد می باشد.

 در این مصاحبه، ضمن آشنایی بیشتر با خانم آرامش رضائیان، پیرامون یکی از طرح های مهم تحقیقاتی وی، با عنوان " تدوین راهنمای بالینی بیماری کووید کودکان" به گفتگو با ایشان می پردازیم؛

*وبدا: لطفا خود را برای مخاطبان این گفتگو معرفی و بیوگرافی مختصری از سالهای تحصیل در سطوح مختلف عنوان بفرمایید؟

" من آرامش رضائیان، متولد 1357 در شهرستان شیروان(خراسان شمالی) و عضو هیات علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد هستم. تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را در شهر شیروان گذراندم و در سال 1375 از طریق کنکور سراسری، در مقطع کارشناسی رشته پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مازندران پذیرفته شدم و با اتمام این دوره، در سال 1379 به مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس تهران با رتبه یک راه یافتم.

پس از آن در 1381 بعنوان عضو هیات علمی وارد دانشگاه علوم پزشکی بجنورد شدم و از سال 1388 بعنوان عضو هیات علمی- آموزشی، به استخدام دانشگاه علوم پزشکی مشهد، درآمدم و از آن زمان تا کنون در خدمت دانشکده پرستاری_مامایی مشهد هستم.

*وبدا: چه اتفاقی افتاد که از شرایط هیات علمی- آموزشی به هیات علمی بالینی تغییر وضعیت دادید؟

از سال 1396 با توجه به علاقه ای که به بالین داشتم به درخواست خودم، از هیات علمی آموزشی به هیات علمی بالینی تغییر وضعیت پیدا کردم و درحال حاضر، علاوه بر امور آموزشی و پژوهشی برای دانشکده پرستاری، در حوزه بهبود فرایندهای اورژانس و بهبود شاخص مرگ و میر بیمارستانی هم فعالیت می کنم.

*وبدا: در خصوص  طرح  پژوهشی " تدوین راهنمای بالینی کووید کودکان"  و فرایند اجرای آن توضیحاتی بفرمایید؟

با توجه به همه گیری بیماری ناشناخته و مرموز کووید در سال 1398 در ابتدا تصور همگانی بر این بود که بیماری کووید در کودکان اتفاق نمی افتد و آنها نسبت به ویروس کووید مقاوم هستند، در حالیکه مدتی بعد به فراوانی، کودکان مبتلا به ویروس کووید به مراکز درمانی و بیمارستان ها مراجعه می کردند و این وضعیت تا آنجا پیش رفت که  ICU کووید و بخش کووید کودکان راه اندازی شد.

در ابتدای بروز این بیماری در جامعه، علم و نگرش تایید شده ای در مورد علائم، نشانه ها و شیوه درمان مراقبتی برای کودکان وجود نداشت و ما در همان دوره‌ی  ابهام بیماری، که دانشی در جامعه  و دنیا برای درمان آن وجود نداشت، سعی کردیم مطالعه ای مبتنی بر نمونه ها و کیس های واقعی بستری با تشخیص کووید انجام دهیم.

لذا ابتدا تلاش کردیم بر اساس موارد بستری، الگویی از علائم و نشانه ها، مشکلات و سیر بالینی بیماران استخراج کنیم. پرونده هایی در بازه زمانی تقریبا 6 ماه، از بیماران بستری استخراج کردیم و تمام پرونده ها را یک به یک مورد ارزیابی و مطالعه قرار دادیم. علائم، نشانه ها، یافته های آزمایشگاهی و مشکلاتی که بیماری برای کودکان ایجاد کرده بود را به صورت موردی تحلیل کردیم.

حتی به صورت تابع زمانی؛ اینکه بیمار ابتدا با چه علائمی مراجعه می کند و روز به روز علائم و نشانه های بالینیش چگونه تغییر می کند را نیز استخراج کردیم و برای یافته استخراج شده یک برنامه مراقبتی تدوین کردیم. به گونه ای که راهنمای کادر پرستاری در مواجهه با هر کدام از این علائم و نشانه ها و شکایاتی باشد که کودک با آن وارد بیمارستان می شود.

*وبدا: و نتیجه‌ی کار...؟

در نهایت بر این اساس یک پروتکل منسجم را طراحی کردیم که هنوز مشابه آن در منابع علمی منتشر نشده است. همچنین، پیشنهاداتی برای ترجمه این محصول از زبان فارسی به انگلیسی دریافت کرده ایم. محصول فوق در انتشارات دانشگاه علوم پزشکی مشهد بصورت کتاب در دست چاپ است و در عین حال در دوره ای که درگیر کووید بودیم در ستاد ملی کرونا هم مورد بررسی و تایید قرار گرفت.

 ما این بسته  آموزشی، تحقیقاتی را برای پرستاران بالینی بصورت کارگاهی آموزش دادیم و پیامدهای بالینی بر آمده از آن نتایج قابل توجهی نشان داد. در واقع می توان گفت محصولی که از طرح فوق الذکر استخراج شد، از مسیرهای  جذاب تولید دانش بود که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد مورد استفاده قرار گرفت و پرونده هایی که اغلب بایگانی می شوند و معمولا مورد استفاده علمی قرار نمی گیرند، بعنوان منشاء تولید دانش استفاده شد. شاید بتوان، گفت که حداقل این طرح در حوزه پرستاری کودکان برای اولین بار بود که برای مطالعات بعدی انجام و راهنمایی شد.

*وبدا: ... و گام بعدی چه بود؟

در مرحله بعدی ما به صورت یک طرح ملی برای تمام بیماری های کودکان هم محصول مشابهی در دست تولید داریم. درمرحله اول این طرح، یک برنامه مراقبتی تقریبا 1000 صفحه ای را برای مراقبت پرستاری از بیماری های شایع کودکان تدوین کردیم.

در ادامه، ذیل یک کلان طرح پژوهشی که مشتمل بر 18 طرح پژوهشی خرد می شود، مراحل تدوین راهنماهای مدیریت مراقبت بالینی بیماری های کودکان ادامه دارد و به یاری خداوند، اگر موفق شویم این مطالعه را به اتمام برسانیم، می توان گفت که یک کتاب مراقبت پرستاری کودکان که منشاء، تولید و خروجی آن از داخل کشور خودمان است و مرکز تهیه آن در دانشگاه علوم پزشکی مشهد بوده، فراهم خواهد شد.

*وبدا: محصول فوق، اکنون در چه فازی قرار دارد؟

این محصول در فاز اول، برای ارائه خدمات پرستاری الکترونیک در بالین زیربنایی شده است و نسل اول این محصول در وزارت بهداشت در حال به کارگیری در فرآیند الکترونیک سازی خدمات پرستاری می باشد و همین جا از تیم مدیریت بیمارستان اکبر، کلیه کادر درمانی- آموزشی بیمارستان، پزشکان محترم و سرپرستار محترم picu 4 ، و کلیه پرستارانی که در این مسیر همراه ما بودند تشکر می کنم. همچنین از تیم مدیریت دانشکده پرستاری علی الخصوص حوزه پژوهشی صمیمانه سپاسگزارم.

*وبدا: چه توصیه ای دارید به افرادی که علاقمند به ورود در رشته پرستاری هستند؟

در نیمه دوم قرن اخیر تحولات علمی عمیقی، در رشته پرستاری ایجاد شده، پرستاری بالین به شدت متحول شده و بسیار بسیار علمی تر شده است و به یک اهرم بالینی قوی تبدیل شده است. در کنار آن، پرداخت های پرستاری ارتقاء پیدا کرده است. بعد دیگری از پرستاری، بعد معنوی آن است که با هیچ پرداختی و قیمتی قابل تعریف نیست و من  این مفهوم را با تمام وجودم احساس کردم.