روایت مدیر گروه آموزش پزشکی از اقدامات، برنامه ها و چشم اندازهای این گروه؛ در طی 16 سال فعالیت
- بازدید: 303
مدیر گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به پایه گذاری این گروه در سال 1387، مجموعه اقدامات، برنامه ها و چشم اندازهای این گروه را از ابتدای تاسیس تا کنون تشریح کرد.
دکتر علی عمادزاده در گفتگو با وبدا، پیرامون تاریخچه گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: مجوز فعالیت گروه آموزش پزشکی، در سال ۱۳۸۷ توسط وزارت بهداشت به دانشگاه ارائه و جذب دانشجویان از سال تحصیلی 87-88 با پذیرش 4 دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد رشته آموزش پزشکی در این گروه آغاز شد و در حال حاضر گروه آموزش پزشکی در دانشکده پزشکی مشهد مستقر است.
وی خاطرنشان کرد: شروعِ فعالیت های گروه آموزش پزشکی، با مدیریت استاد محترم، آقای دکتر مکارم که یکی از پیشکسوتان آموزش پزشکی در سطح کشور بوده و هستند کلید خورد و اساساً یکی از دلایلی که دانشگاه علوم پزشکی مشهد جزو دانشگاههای صلاحیت دار در تشکیل گروه آموزش پزشکی قرار گرفت، حضور استادان بزرگواری مانند دکتر اکبر درخشان، دکتر عباس مکارم، دکتر حسن غلامی، دکتر حسین کریمی مونقی، دکتر سید مسعود حسینی و دکتر مهری یاوری بود.
مدیر گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص اعضای هیات علمی فعال در این گروه و دانشجویان مشغول به تحصیل در آن نیز گفت: در حال حاضر ۱۰ نفر هیئت علمی در گروه آموزش پزشکی حضور دارند که ترکیبی از ۵ نفر عضو هیئت علمی پیشکسوت و ۵ نفر اعضای هیئت علمی جوان هستند که طی دو سه سال اخیر به جمع ما اضافه شدهاند و این ترکیب از حضور اعضای هیئت علمی، اتفاقات خوبی را در گروه رقم زده است. همچنین در شرایط کنونی ۷۰ دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد را در گروه آموزش پزشکی داریم که در مقطع کارشناسی ارشد ۳ رشتهی آموزش پزشکی، تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی و آموزش جامع نگر در نظام سلامت تحصیل می کنند، اما با توجه به اینکه در گروه آموزش پزشکی به دو شکل حضوری و مجازی پذیرش دانشجو انجام میشود، در واقع ۴ رشته مقطع در حوزه کارشناسی ارشد گروه آموزش پزشکی وجود دارد.
وی اضافه کرد: علاوه بر این سه رشته، گروه آموزش پزشکی دارای ۴ دانشجوی دکترا در رشته تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی است و یکی از ویژگیهای منحصر به فرد گروه آموزش پزشکی آن است که علاوه بر پذیرش دانشجویان عادی، اعضای هیئت علمی نیز به عنوان دانشجو امکان حضور در گروه ما را دارند و پس از گذراندن دوره آموزشی تعریف شده، مدرک کارشناسی ارشد آموزش پزشکی را دریافت میکنند. همچنین دانشجویان استعدادهای درخشان این مجوز را دارند که همزمان با تحصیل در رشتههای پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی در مقطع کارشناسی ارشد در رشته آموزش پزشکی هم تحصیل کنند.
دکتر عمادزاده در ادامه یادآور شد: در شرایط فعلی، هم دانشجوی عضو هیئت علمی در گروه آموزش پزشکی تحصیل می کنند و هم دانشجوی استعدادهای درخشان که این امر منحصر به شهر مشهد نیست و بلکه از شهرهای مختلف کشور، افرادی در این گروه مشغول به تحصیل در رشته آموزش پزشکی هستند.
حضور دو عضو هیئت علمی گروه آموزش پزشکی، در هیات ممتحنه وزارتخانه
مدیر گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین با اشاره به یکی از ویژگیهای برجسته این گروه بیان داشت: طی سالهای گذشته دو نفر از گروه آموزش پزشکی مشهد، عضو هیئت ممتحنه، ارزشیابی و برنامهریزی رشته آموزش پزشکی بودند و اکنون هم دو نفر از اعضای هیئت علمی ما در بورد کشوری عضویت دارند.
دکتر عمادزاده در خصوص اهداف گروه نیز گفت: رسالت گروه آموزش پزشکی، توسعه و بهبود و ارتقاء آموزش علوم پزشکی ، با تاکید بر کار گروهی، حرفهای گری ، توسعه اقتصاد دانش بنیان، به کارگیری شواهد علمی و پاسخگویی به نیازهای جامعه است و در راستای این رسالت، ما 3 هدف عمده را دنبال میکنیم. هدف نخست ارتقاء کیفیت آموزش علوم پزشکی از طریق تربیت نیروی متخصص است و دانشجویانی که در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا تربیت میکنیم در آینده میتوانند به عنوان نیروی کار در حوزه آموزش در دانشگاههای مختلف کشور به کار گرفته شوند. هدف دوم ارتقاء توانمندی اعضای هیئت علمی در حوزه آموزش است و همانطور که عرض شد ما تنها گروهی هستیم که علاوه بر دانشجویان عادی، دانشجویان عضو هیئت علمی هم داریم و هدف این بوده که اعضای محترم هیئت علمی دوره را بگذرانند تا در ادامه فعالیت های آموزشی خود به دانشجویان بتوانند در بهبود کیفیت آموزش در گروههای مختلف کمک کننده باشند.
حضور اعضای هیات علمی گروه در سطح دانشگاه و جشنواره های کشوری
وی هدف سوم گروه را افزایش مشارکت در برنامههای کشوری و دانشگاهی دانست و گفت: گروه آموزش پزشکی هم اکنون از حضور ۱۰ عضو هیئت علمی برخوردار است که در فعالیتهای مختلف مرتبط با حوزه آموزش؛ هم در سطح دانشگاه و هم در سطح کشور ( از جمله همایش کشوری و جشنواره کشوری شهید مطهری ) نقش پررنگی دارند و برخی از اعضای هیئت علمی گروه آموزش پزشکی به عنوان داوران همایش و جشنواره و یا برگزار کننده کارگاه ها و پنلهای جشنواره و همایش مذکور فعالیت می کنند، در دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز؛ این اساتید چه در توانمندسازی اعضای هیأت علمی و چه در جشنواره شهید مطهری نقش فعال و پررنگی را ایفا میکنند.
مدیر گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد این مهم را نیز یادآور شد که گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تنها و اولین مجری دوره دکترای تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی در سطح کشور است و با بازدیدی که هیات بورد از این گروه داشته، صلاحیت گروه محرز و این امتیاز به گروه داده شد که برنامه درسی دوره را به صورت مشترک با دانشگاه تهران تدوین کرده و بر همین اساس هم اولین مجری برگزاری این دوره هستیم.
چشم انداز ها و فعالیتهای گروه آموزش پزشکی
دکتر عمادزاده در خصوص فعالیتها و چشم انداز فعالیتهای گروه آموزش پزشکی هم گفت: برنامه گروه در قالب یک نقشه راه تدوین و تمام اتفاقاتی که در آینده امیدوار هستیم رخ دهد، در این نقشه ترسیم شده است. علاوه بر این نقشه راه، مسیر تعالی گروه آموزش پزشکی را هم تدوین کردیم که از ابتدای تاسیس تاکنون تمام اتفاقاتی که در گروه رخ داده را بصورت مکتوب نشان می دهد، تا علاوه بر همکارانی که اکنون در گروه فعالیت دارند، همکاران جدیدی که در آینده به جمع ما اضافه میشوند نیز مطلع باشند که چه فرایندی در این گروه طی شده است. همچنین مبتنی بر این نقشه راه که تدوین شده، ما یک برنامه توسعهای به صورت سالانه برای گروه تدوین میکنیم.
وی در همین ارتباط افزود: برنامه توسعهای ترکیبی از برنامههای استراتژیک و عملیاتی است که در راستای آن ۵ هدف را برای سال ۱۴۰۳ تعریف و برای رسیدن به این اهداف ۳۹ راهبرد را طراحی کرده ایم. همچنین نقاط ضعف و قوت را شناسایی و 182 فعالیت در برنامه خود پیش بینی کردهایم که در حال انجام آن هستیم و چشم انداز ما در قالب این نقشه راه ترسیم شده است. تدوین و اجرای برنامه های درسی در قالب نقشه برنامه درسی، یکی دیگر از کارهایی است که در گروه انجام شده و اکنون در دفتر گروه، نقشه آموزشی رشته / مقاطع مختلف وجود دارد. همچنین تمام فعالیتهای مربوط به آموزش دانشجویان و تمام فعالیتهای پژوهشی گروه در قالب این برنامه درسی که یک قالب استاندارد و علمی در سطح بین المللی است انجام شده و امیدواریم در سایر گروهها هم چنین کاری محقق شود .
دکتر عمادزاده از دیگر برنامههای گروه آموزش پزشکی را راهاندازی دوره دکترای آموزش پزشکی دانست و گفت: با جذب اعضای هیئت علمی جوان و تکمیل ظرفیت گروه امیدواریم مقطع دکترای آموزش پزشکی هم به زودی راهاندازی شود، بسیاری از کارهای مرتبط با این امر انجام و به مراحل نهایی رسیده و مسوولان دانشگاه نیز بسیار خوب در این زمینه حمایت داشته اند.
جذب دانشجوی بین الملل و راه اندازی شتاب دهنده آموزشی
وی ادامه داد: از دیگر چشماندازهای گروه جذب دانشجوی بین الملل است که با توجه به پتانسیل و ظرفیتهای خوب گروه و به ویژه داشتن مجوز آموزش مجازی بسیار امیدواریم که بتوانیم جذب دانشجویان خارجی را در رشتههای یاد شده داشته باشیم. همین طور بحث راهاندازی شتاب دهنده آموزشی را به عنوان یکی از چشم اندازهای گروه آموزش پزشکی که در حال حاضر در سطح کشور وجود ندارد، دنبال میکنیم. کار شتاب دهنده آموزشی آن است که افراد صاحب ایده را در حوزه آموزش شناسایی و به آنها کمک میکند تا ایدههای خود را تبدیل به محصول کنند. در قالب این شتاب دهنده چند استارت آپ در نظر گرفته شده تا بتوانند این افراد علاقمند را شناسایی و رشد دهند و به این ترتیب محصولات آموزشی تولید شوند.
جذب هیات علمی در حوزه تکنولوژی آموزشی و جذب دانشجوی -PhDMD
دکتر عمادزاده از دیگر برنامههای چشم انداز گروه را جذب عضو هیئت علمی در حوزه تکنولوژی آموزشی برشمرد و افزود: در حال حاضر در حوزه آموزش پزشکی توانسته ایم اعضای هیئت علمی خوبی را جذب کنیم، اما در حوزه تکنولوژی آموزشی چالشهای وجود دارد که تاکنون این مهم محقق نشده اما تلاش میکنیم که این اقدام نیز صورت گیرد. همچنین جذب دانشجوی-PhDMD از دیگر اقداماتی است که درصدد انجام آن هستیم. در این راستا در حال حاضر در حال شناسایی دانشجویان علاقمند و توانمند در رشته پزشکی هستیم تا بتوانیم از آنها دعوت کنیم در گروه ما مشغول به تحصیل شوند و بتوانند به دانشگاه کمک کنند.
تولید محصولات آموزشی، در گروه آموزش پزشکی
مدیر گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین گفت: چشم انداز بعدی تولید محصولات آموزشی در گروه است و در حوزه طرحهای اثرگذار پژوهشی هم خود را تقویت می کنیم. گروه ما طرحهای پژوهشی بسیاری را انجام میدهد اما متاسفانه در حوزه طرحهای اثرگذار پژوهشی چندان قوی نیست و درصدد هستیم که این توانمندی را در گروه ایجاد کنیم. ( طرحهای اثرگذار طرحهایی هستند که موجب بهبود آموزش در سطح دانشگاه شده و کاربردی هستند و نتایج آنها را میتوان برای ارتقای وضعیت آموزش دانشگاه استفاده کرد.) همچنین تلاش داریم که بتوانیم با مشارکت مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی دانشگاه، مدیران گروههای آموزشی دانشگاه را در حوزه مدیریت و رهبری آموزشی توانمند کنیم.
تعاملات خوب درون و برون گروهی در گروه آموزش پزشکی
وی در خصوص ارتباط و تعاملات درون گروهی اساتید و ارتباط آن با سایر گروهها و دانشجویان نیز گفت: ما یک ارتباط هدفمند در گروه داریم که بین اساتید باکسوت و اساتید جوان وجود دارد و نتیجه مورد انتظار نیز هم افزایی است. یکی از کارهایی که در گروه انجام میشود آن است که دروس به صورت مشترک ارائه شود تا هم اساتید با کسوت و هم اساتید جوان به صورت مشترک حضور داشته باشند و بتوانیم تجربه را به اعضای هیئت علمی جوان منتقل کنیم.
بیشتر فعالیتهای گروه در قالب فعالیتهای تیمی انجام میشود ؛ از جمله در برنامه توسعهای و برنامه عملیاتی گروه تمام همکاران گروه درگیر فعالیتها هستند، با اعضای هیئت علمی که دوره آموزش پزشکی را گذرانده اند، ارتباط بسیار خوبی داریم و حتی در تدریس دروسمان از ایشان کمک میگیریم و نیز در برنامههای مختلف گروه. همچنین با گروههای آموزشی بالینی و پایه، ارتباط بسیار خوبی داریم و در حد توان مشاورههای تخصصی در حوزه آموزش ارائه میکنیم. تعداد زیادی طرح پژوهشی مشترک با گروههای بالینی و پایه داریم و یک سری محصولات آموزشی هم با کمک این گروهها آماده کردهایم و البته هنوز هم جای توسعه و بهبود دارد.
دکتر عمادزاده خاطرنشان کرد: گروه آموزش پزشکی یک گروه خاص است و علاوه بر اینکه به دانشکده پزشکی خدمت میکند به تمام گروههای دانشگاه این خدمت رسانی را دارد و در دورههای توانمندسازی آموزشی اعضای هیئت علمی مشارکت بسیار فعالی دارد و تدریس بخش مهمی از این دورهها در سطح دانشگاه برای اساتید ( و به ویژه اساتید جوان ) با مسئولیت گروه آموزش پزشکی انجام میشود. همینطور در برنامههای آموزشی و پژوهشی دانشجویان پزشکی مشارکت فعال داریم و برای دانشجویان پزشکی دروس مرتبط را تدریس میکنیم. خوشبختانه ارتباط خوبی با سایر گروهها داریم و تلاش میکنیم که به صورت متقابل از ظرفیتها و توانمندیهای یکدیگر استفاده کنیم.
وی در خصوص اقداماتی که منجر به پیشرفت برنامههای گروه میشود نیز گفت: همانطور که قبلأ عرض کردم، جذب اعضای هیئت علمی جوان و متعهد را در برنامههای خود داریم و بحمدالله اعضای هیئت علمی که جذب گروه شدند همگی این ویژگی را دارند، همچنین مانند سایر گروهها نیازمند منابع مالی هستیم تا به جهت نرمافزاری و سختافزاری گروه ارتقاء یابد و در عین حال از مسئولان محترم دانشگاه و دانشکده بسیار سپاسگزاریم که در حد توان به گروه آموزش پزشکی کمک کرده و می کنند.
تقویت و توسعه پژوهشهای اثرگذار و محصول محور
مدیر گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از دیگر مباحث مرتبط با پیشرفت گروه را تقویت و توسعه پژوهشهای اثرگذار و محصول محور عنوان کرد و گفت: خوشبختانه طی چند ماه اخیر که مرکز تحقیقات علومپزشکی دانشگاه راه اندازی شده این امر سرعت گرفته و لازم است که تشکر کنم از مدیر و همکاران محترم مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی دانشگاه( EDC )که زحمت راه اندازی مرکز تحقیقات را متقبل شدند و البته گروه هم فعالیت و همکاری بسیار نزدیکی داشت. بعد از راهاندازی مرکز تحقیقات امید داریم که اتفاقات بسیار خوبی در دانشگاه رخ دهد و ما باید طرحهای پژوهشی اثرگذار و محصول محور را تقویت کنیم .
وی اضافه کرد: ما در مدت اخیر، شاخصهای محصولات آموزشی را تدوین کردیم و در اختیار دفتر ارتباط با صنعت دانشکده قرار دادیم که در صورت تصویب اقبالی به سمت این طرحها هم به وجود آید. نکته آخر هملزوم افزایش مشارکت با گروههای مرتبط با رسالت گروه آموزش پزشکی است. در همین راستا از برخی گروهها مثل گروه انفورماتیک پزشکی بسیار کمک میگیریم و فعالیتهای نزدیکی با یکدیگر داریم و به حمدالله ارتباط خوبی وجود دارد و تعاملات و کمکهای متقابلی نسبت به یکدیگر داریم و یقین داریم که این تعاملات سبب رشد گروه خواهد شد.
دکتر عمادزاده در خصوص چالشهای مرتبط با برنامههای گروه آموزش پزشکی هم گفت: با توجه به اینکه چالشها رشد دهنده هستند، از نگاه ما میتوانند جذاب باشند و ما بیشتر به دنبال مدیریت و حل کردن آنها هستیم. اما یک چالش مهم که باید عنوان شود این است که اعضای هیئت علمی که در گروه نیاز داریم، برخی فارغ التحصیلان وزارت علوم هستند و متاسفانه محدودیتی در جذب این اعضای هیئت علمی وجود دارد ، ما در رشته تکنولوژی آموزشی هنوز فارغ التحصیل در وزارت بهداشت نداریم و ناچاریم که از فارغ التحصیلان وزارت علوم استفاده کنیم. البته مسئولان دانشگاه در این زمینه کمک زیادی می کنند و مکاتبات بسیاری انجام شده، اما این چالش که امکان جذب فارغ التحصیلان وزارت علوم را در وزارت بهداشت نداریم همچنان وجود دارد و امیدواریم با پیگیریهای مستمری که مسئولان دانشگاه و دانشکده پزشکی داشته اند به زودی این موضوع نیز به راه حل مناسبی منتج شود.
مدیر گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: فضای فیزیکی مناسبی در اختیار گروه آموزش پزشکی قرار گرفته و اعتبار مالی خوبی هم به گروه اختصاص یافته که تلاش کردیم از نظر تجهیزات گروه را ارتقاء دهیم. در دو سال اخیر ۵ عضو هیئت علمی جدید جذب شدند که شاید در تاریخ گروه آموزش پزشکی سابقه نداشته باشد و جای قدردانی از مسئولان دانشگاه دارد. یک ارتباط ساختاری مناسب با EDC دانشگاه داریم که هم آنها از توان ما استفاده میکنند و هم ما از ظرفیتهای آنها استفاده خوبی می کنیم و همیشه ارتباط ما با این مرکز که عرصه اصلی کار ما است وجود داشته و اکنون ارتباطات متقابل دو مرکز در بهترین حالت آن برقرار است.
وی همچنین تصریح کرد: گروه آموزش پزشکی با توجه به رسالت خود باید فعالیتهای فراگروهی، فرادانشکده ای و فرادانشگاهی داشته باشد و اگرچه که گروه در دانشکده پزشکی مستقر است اما خدمات آن تمام واحدها و گروههای دانشگاه را شامل میشود و لذا تلاش میکنیم که در این راستا کمک رسانی حداکثری را داشته باشیم. اعضای هیئت علمی گروه ما و دانشجویان ما پتانسیل چندگانه دارند و هم در سطح کشور و هم دانشگاه میتوانند اثرگذار باشند.
چشم انداز استفاده از هوش مصنوعی در آموزش پزشکی
دکتر عمادزاده همچنین گفت: به یکی از مواردی که خیلی جدی میاندیشیم عملیاتی کردن استفاده از هوش مصنوعی در آموزش پزشکی است و حتی یک پیشنهاد خام نیز ارائه کردهایم تا بتوانیم دکترای آموزش پزشکی با گرایش هوش مصنوعی را برای نخستین بار در دانشگاه علوم پزشکی مشهد راه اندازی کنیم، و باید برویم به سمتی که از هوش مصنوعی در آموزش علوم پزشکی استفاده کنیم و این یکی از موضوعات جدی است که پیگیر آن هستیم. به طور کلی استفاده از فناوریها در آموزش یکی از برنامههای مهم گروه ما است، اما در عین حال مراقب هستیم که درگیر جنبههای تاریک آن نشویم و این را جز وظایف گروه میدانیم.
مدیر گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد این نکته را نیز متذکر شد که در دانشگاه علوم پزشکی ما گایدلاینهای بومی نداریم و از گایدلاینهایی در حوزه آموزش پزشکی استفاده میکنیم که بین المللی هستند و اگرچه بسیار گایدلاینهای ارزشمندی هستند، اما شخصاً این آرزو را دارم که گایدلاینهای بومی هم داشته باشیم و درصدد آن هستیم که بتوانیم به کمک سایر ارکان دانشگاه، راهنماهای آموزشی را تدوین کنیم و در اختیار اساتید قرار دهیم تا بتوانند در جهت بهبود کیفیت آموزش استفاده کنند. همچنین در صددیم بتوانیم جهت برگزاری آزمونهای دانشجویان دانشگاه بر اساس روشهای ارتقاء یافته با فناوری (Technology enhanced assessment) برنامهریزی کنیم. اکنون در ارزیابی دانشجویان از فناوریها به شکل مطلوب استفاده نمیکنیم؛ در حالی که در سطح دنیا ارزیابی دانشجویان از طریق فناوریها جایگاه بسیار مهمی دارد و ما هم در تلاشیم که بتوانیم از تکنولوژی و فناوریهای جدید در آزمونهای دانشجویان استفاده کنیم.
دکتر عمادزاده اضافه کرد: از دیگر افتخارات ما این است که در حال حاضر مسئولیت بازنگری برنامه درسی رشته تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد به دانشگاه علوم پزشکی مشهد واگذار شده و این نشانگر قابلیت و توانمندی گروه آموزش پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد است.
وی در پایان تاکید کرد: با توجه به فعالیتهای متنوعی که در گروه آموزش پزشکی انجام میشود و دستاوردهایی که این گروه داشته و البته عدم شناخت و آگاهی اغلب گروههای آموزشی دانشگاه از این برنامهها و دستاوردها، امیدواریم با همکاری روابط عمومی دانشگاه بتوانیم توانمندیها و قابلیتهای گروه را بیش از پیش به سایر مجموعههای دانشگاه معرفی کنیم، تا امکان برخورداری آنها از این قابلیتها و دستاوردهای گروه آموزش پزشکی بیش از پیش مهیا شود.
مدیر گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکید کرد: در حال حاضر محصولات آموزشی بسیار خوبی در این گروه تولید شده که قطعاً مورد استفاده سایر گروهها خواهد بود و با توجه به اینکه گروههای آموزشی چندان شناختی از گروه آموزش پزشکی ندارند از واحد روابط عمومی تقاضا داریم که در معرفی گروه آموزش پزشکی و فعالیتهای آن همکاری داشته باشند.