تغذیه نامتعادل و مصرف دخانیات نقش بسزایی در مشکلات باروری دارند 

مدیر جوانی جمعیت، سلامت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهارکرد: تقريبا 40 درصد ناباروري ها ناشي از عوامل مرتبط با زنان، و حدود 40 درصد ناباروری ها نیز ناشي از عوامل مردانه است. حدود 15 تا 20 درصد موارد علت ناباروري نامشخص است اما سبک زندگی از جمله فعالیتهای ورزشی، تغذیه و مصرف دخانیات در میزان توانایی باروری موثر است. 

دکتر محمد احمدیان، در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه داشتن فرزند یکی از لذت بخش ترین و مهم ترین اتفاقات زندگی مشترک برای زوجین است، اظهار کرد: عوامل متعددي باروري زوجين را تحت تاثير قرار مي دهد که از آن جمله  وزن، تغذیه، فعالیت فیزیکی، سيگار، مواد مستعدکننده ناباروری، عوامل زیان آور شغلی و محیطی، بيماري های زمينه اي است.

وی با بیان اینکه بسیاری از بانوان با وزن بالا یا کم وزن مشکلی برای بارداری ندارند ولی برخی از بانوان  كه وزن خیلی زیاد يا وزن خيلي کم دارند ممكن است با مشكل عدم تخمك گذاري و اختلال قاعدگی مواجه شده و باروری آنها تحت تاثیر قرار بگیرد، گفت:  برخی از عوارض چاقي  که بر سلامت جنسی بانوان تاثیرگذار است شامل قاعدگي نامنظم، افزايش احتمال ناباروري، افزايش خطر درمان های جراحي ناباروري، افزايش احتمال سقط خود به خودي و كاهش موفقيت درمان هاي ناباروري است. 

مدیر جوانی جمعیت، سلامت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: حداقل 60 درصد بانوان با بیماری تخمدان پلي كيستيك دارای اضافه وزن و چاقی هستند (بیماری تخمدان پلي كيستيك در برخي از بانوان منجر به ناباروري می شود). علاوه براین چاقي افزايش فشارخون، ديابت دوران بارداري، وزن زیاد کودک در هنگام تولد و سزارين را در پي خواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه كاهش وزن علاوه بر اینکه خطر ابتلا به ديابت، فشارخون بالا و بيماري قلبي را کاهش می دهد، موفقیت درمان های ناباروری را افزایش می دهد، همچنین سبب می شودکه فرد تصور خوبی از بدن خود داشته و از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار شود، بیان کرد: كاهش متعادل 5 تا 10 درصد وزن بدن احتمال تخمك گذاري و امکان بارداري را افزایش می دهد. 

دکتر احمدیان تاکید کرد: معمولا زماني كه زوجين تمايل به بارداري دارند نياز به رژيم غذايي خاصي ندارند، مگر اينكه بنا به تجویز پزشك براي باردار شدن نیاز به رژيم غذایی مشخصی داشته باشند. رژيم غذايي متعادل شامل مواد غذایی است که انواع ويتامين ها، املاح مورد نیاز بدن را تامين کند؛ بررسي ها نشان داده اند كه املاح، مواد معدنی و ویتامین ها مانند ويتامين C، ويتامين E ، سلنيوم ، روي، اسید فوليك و كلسيم كيفيت اسپرم را افزايش مي دهد.

وی ابراز کرد: غذاهای دریایی همواره یکی از منابع بسیار مناسب و غنی برای تغذیه به شمار می آیند، استفاده از پروتئین منابع گیاهی به جای منابع حیوانی ممکن است موجب افزایش باروری در زنان شود.

دکتر احمدیان با بیان اینکه كافيين مي تواند جذب آهن و كلسيم (دو ماده معدني مورد نياز براي بارداري و لقاح) را كاهش دهد. همچنين مصرف زياد كافیين ممكن است خطر سقط خود به خودي را افزايش دهد، اظهار کرد: خوردن روزانه چربی های سالم برای افزایش باروری مهم است. افزایش چربی های مضر(چربی های ترانس) خطر ناباروری را افزایش می دهد.

وی بیان کرد: ورزش نقش مهمي در سلامت عمومي دارد؛ ورزش احساس خوبي را در فرد ايجاد مي كند، خواب را بهبود مي بخشد، سوخت بدن را افزايش مي دهد، به كنترل وزن كمك کرده و بیماری های مزمن مانند حملات قلبي، سكته هاي مغزي، بیماری قند و برخي سرطان ها را كاهش مي دهد. فعالیت بدنی برای جوانان سالم حداقل 5 بار يا بيشتر در هفته، هر بار حداقل به مدت 30 دقيقه یا حداقل 25 دقیقه فعالیت ورزشی شدید برای 3 روز در هفته باشد.

وی با اشاره به اینکه تمامی میانسالان سالم برای بهبود و حفظ سلامت خود فعالیت جسمانی هوازی با شدت متوسط را حداقل به مدت 150 دقیقه در 3 تا 5 روز هفته (حداقل 30 دقیقه در روز) یا  فعالیت جسمانی شدید را حداقل به مدت 20 تا 25 دقیقه در سه روز هفته را انجام دهند، ابراز کرد: البته ذکر این نکته ضروری است که ورزش خیلی زیاد و سنگین میتواند تاثیر منفی بر باروری داشته باشد.

دکتر احمدیان با بیان اینکه سيگار اثر منفي زيادي بر سلامت باروري دارد، گفت:  مدت زمان لازم برای باردار شدن يك خانم سيگاري دو برابر يك خانم غير سيگاري است. سيگار كشيدن مردان و زنان (هر دو) باعث کاهش باروری می گردد. تاثير مواد شيميايي موجود در تنباكو شامل كاهش تعداد اسپرم (نطفه مرد)، كاهش حركت و كيفيت اسپرم، كاهش تعداد و كيفيت تخمك، كاهش خون رساني به رحم و تخمدان ها، افزايش خطر بيماري هاي لوله های رحمی و بارداري خارج از رحم و افزايش ميزان سقط خود به خودي است. 

وی با بیان اینکه سيگار شانس موفقيت درمان هاي ناباروري را كاهش مي دهد، گفت: اين اثرات حتي زماني كه فرد سيگار نمي كشد ولي مکرراً در معرض دود سیگار قرار دارد (دود دست دوم سيگار)، نیز ايجاد مي شود. بررسي ها نشان داده است كه ترك سيگار حداقل دو ماه قبل از لقاح خارج رحمی (IVF)، احتمال موفقيت آن را افزايش مي دهد. حتی اگر سيگار قبل از شروع درمان ناباروری قطع شود، ممكن است تاثير طولاني مدت آن روي تخمدان و اسپرم تا حدي باقي بماند. سيگار احتمال سقط خود به خودي و ديگر عوارض بارداري از جمله زايمان زودرس، تاخير رشد داخل رحمي جنين، مشكلات سلامت شيرخواران و مرگ ناگهاني شيرخوار را افزايش مي دهد.

وی با اشاره به اینکه مواد محرک اعتیاد آور و مکمل های بدنسازی مانند ماري جوانا و كوكايين مي توانند روي باروري زنان و مردان (هر دو) تاثیرگذار باشند، گفت:  مصرف الکل اثر منفی بر باروری دارد، استفاده از الکل در دین اسلام به دلیل اثرات منفی بر سلامت فردی و اجتماعی آن حرام و ممنوع است. الکل باعث اختلال در سوخت ‌و ساز کبد و برهم زدن تعادل هورمونی در زنان و مردان می شود. علاوه بر این مصرف الکل در زنان باعث تأخیر در بلوغ تخمک و کاهش کیفیت آن و افزایش احتمال سقط می‌شود.

وی گفت: عوامل شغلی، فیزیکی و شیمیایی که منجر به خطر ناباروری می شود را مدیریت کنید و از تماس مستقیم با مواد شیمیایی و آلوده کننده های محیطی پرهیز کنید. اغلب موادی که برای سفید کردن لباس ها و سطوح در خانه ها مورد استفاده قرار می گیرند، کلر دارند. سفيد كننده هاي كلردار برای سلامت انسان مضر هستند و سبب آلودگی محیطی نیز می شوند. آلودگی طولانی مدت با مواد کلردار می تواند سبب مشكلات هورموني، ناباروري، كاهش تعداد اسپرم، تضعيف سيستم ايمني، اختلالات يادگيري، تغييرات رفتاري، صدمه به پوست، كبد و كليه ها گردد. 

دکتر احمدیان بیان کرد: استرس بايد به خاطر داشت نمی توان همه ی فشارهاي روحي را حذف نمود، اما می توان زماني را براي آرامش اعصاب اختصاص داد. افراد در هر شغل و مسئولیتی باید زمانی را برای زندگی خود اختصاص دهند. مطالعه، قدم زدن، عبادت، گوش دادن به موزيك ملایم، صحبت و تبادل پیام با دوستان از راه های دستیابی به آرامش اعصاب است.