گفتگو با استاد و پژوهشگر برتری که در سن 27 سالگی، عضو هیئت علمی دانشگاه شد

دکتر افسانه بهرامی، استادیار مرکز توسعه‌ی تحقیقات بالینی در مجتمع آموزشی، پژوهشی و درمانی امام رضا(ع)، از جوان ترین عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد است، که از 27 سالگی به جمع اعضای هیئت علمی دانشگاه های علوم پزشکی کشور پیوسته و طی چندین دوره در سال های 97 تا 1402 به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه های علوم پزشکی بیرجند و مشهد معرفی شده است.

این استادیار و پژوهشگر جوان که افزون بر رتبه های برتر علمی-پژوهشی، توفیق کسب رتبه اول در رشته معارفی نماز، طی سال های 1400 و 1401 را نیز داشته، درگفت وگو با وبدا، فرایند عضویت خود در هیئت علمی دانشگاه های علوم پزشکی کشور و فعالیت های پس از آن را اینچنین شرح می دهد: " حدود 6 سال قبل در حالی که 27 سال سن داشتم، به عنوان جوان ترین عضو هیأت علمی دانشگاه های علوم پزشکی کل کشور در دانشگاه بیرجند مشغول به کار شدم، حدود چهار سال در این دانشگاه خدمت کردم و پس از آن با قبولی در آزمون استخدامی پیمانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به زادگاهم برگشتم و اکنون مدت دو سال است که در خدمت دانشگاه علوم پزشکی مشهد هستم.

دکتر بهرامی به یکی از شاخص ترین موفقیت های علمی خود در سال گذشته نیز اشاره دارد:" در سال 1401 تألیف و ترجمه کتاب اصول پایه ژنتیک و کاربردهای آن که توسط دانشگاه علوم پزشکی مشهد به چاپ رسید، را با همکاری دانشجویانم انجام دادیم که خوشبختانه به عنوان کتاب برگزیده سال جوانان انتخاب شد.

این استاد و محقق جوان که مقاطع کارشناسی و دکترای رشته علوم آزمایشگاهی را در دانشگاه علوم پزشکی مشهد گذرانده و مقطع کارشناسی ارشد را نیز در رشته انگل شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران سپری کرده، پیرامون دستاوردهای علمی و پژوهشی خود در آن سال ها نیز می گوید: " سال آخر دوره دکتری، به عنوان دانشجوی برتر پژوهشی در بین دانشجویان انتخاب شدم و در سال 96پایان نامه دکترای خود را کمتر از سه سال، به پایان رساندم که درکشور بی سابقه بود، پس از آن با ورود به دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، درگروه پزشکی مولکولی مشغول به فعالیت شدم. در حال حاضر طبق رتبه بندی سامانه علم سنجی اعضای هیأت علمی وزرات بهداشت، در رشته پزشکی مولکولی که حدود 105 عضو هیأت علمی در کشور داریم، اچ ایندکس من در رتبه اول کشوری قرار دارد.

عضو جوان هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد علت گرایش خود به رشته پزشکی مولکولی را جدید بودن آن و جذابیت این رشته به لحاظ اختصاصی بود درمان های مرتبط با آن برای هر شخص، می داند و اظهار می کند: " پزشکی مولکولی جزء رشته هایی است که در حوزه بالین بسیار می تواند مؤثر باشد. این رشته، رشته ای نوین و رو به رشد و نوپا در ایران است که سال 87 اولین گروه دانشجویان مربوط به این رشته، در دانشگاه پذیرفته شدند و در چشم انداز آن باید گفت که تا سال 2050 همه درمان ها به سمت پزشکی مولکولی کشیده می شوند و نیمی از جراحی ها کاهش پیدا خواهد کرد، چرا که پزشکی مولکولی همان پزشکی شخصی است و هر بیماری دارو و درمانی را دریافت می کند که متناسب با ژنتیک یا نوع بیماری خاص خود و سایر عوامل فردی است، در حال حاضر در مورد درمان سرطان های خاص نیز، درمان ها شخصی محور شده است و بیماری سرطان، یشترین زمینه ای است که در رشته پزشکی مولکولی جهت جلوگیری از عود مجدد بیماری ، افزایش میزان بقاء و نیز کیفیت زندگی بیمار تحقیق و کار می شود.

وی در پاسخ به این پرسش که چه عاملی می تواند رکن اصلی و بسیار مهم در گزینش رشته تحصیلی دانشجویان باشد، عنوان می کند: علاقه مندی به رشته تحصیلی به ویژه در مقطع تحصیلات تکمیلی امری موثر و تعیین کننده است؛ چرا که، دوره ای مهم و سخت است و وجود علاقه در محققین، هنگام روبرو شدن و دست و پنجه نرم کردن با مشکلات و چالش هایی که در مسیر پژوهش وجود دارد ( از جمله کمبود تجهیزات آزمایشگاهی و عدم دسترسی به برخی امکانات دیگر )، می تواند سختی های مسیر پیشرفت را برای آنها آسان کند، لذا توصیه من به دانشجویانم همواره این است که اگر رشته ای بازار کار کمی دارد و علاقه به آن را در خود احساس  می کنید، در آن رشته موفق خواهید شد. برخی مواقع رشته ای بازار کار زیادی دارد اما فرد نمی تواند در آن رشته موفق شود، چرا که علاقه مندی وجود ندارد. دانشجویانی که تمایل و علاقه به ورود در حوزه پژوهش دارند، ضمن آشنایی و تعیین علاقه خود به رشته مورد نظر، با مراجعه به کمیته تحقیقات یا اساتید گروه رشته مربوطه به فعالیت پژوهشی بپردازند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در خصوص رمزو رازهای موفقیتش از منظر شخصی می گوید: " موفقیت انسان با توکل به خدا و امید و این حدیث حضرت علی (ع) که " قدر و اندازه هر کس به اندازه همت اوست " و همین طور معجزات خدا در زندگی انسان مرتبط است، دانشجو در هر رشته ای که باشد، با علاقه، همت و پشتکار به موفقیت های ارزشمندی دست می یابد. برای همه ما ثابت شده که عنایت خداوند راهگشاست، خداوند انسان ها را در هر رشته و فعالیتی که هستند یاری می کند. در آغاز فعالیت های پژوهشی، چاپ اولین مقاله‌ی من به مدت یک سال به طول انجامید که سبب ناامیدی‌ام شد اما به لطف خداوند دومین مقاله ام یک ماهه به چاپ رسید و با توجه به اینکه در مقطع دکتری بسیار فعال بودم طی یک سال، سه مقاله ام پذیرش شدند و سبب ایجاد انگیزه، امید و فعالیت بیشتر در من شد. بنابراین تجربه می گویم که درحوزه پژوهش دانشجویان نباید ناامید شوند و طرح های تحقیقاتی را انجام دهند که اثربخشی خوبی داشته باشد، با این شرایط دانشجویان با انگیزه و انرژی قوی برای تحقیقات بعدی آماده می شوند.

این پژوهشگر جوان همچنین معتقد است؛ در پژوهش به ویژه در رشته های پزشکی باید دانشجو دغدغه کشف درمان های نوین را داشته باشد، چرا که بهترین روش های درمان از فعالیت های پژوهشی و پایان نامه ها استخراج می شود، همینظور اساتید مجرب بیمارستان امام رضا(ع) باید در راستای انجام پایان نامه به راهنمایی آنها بپردازند؛ چون خود ایشان شاهد مسائل و مشکلاتی در حوزه بالین و نیز نتایج حاصل از پژوهش در روند درمان و کیفیت زندگی بیماران هستند. به نظر من اگر مقاله ای کاربردی نباشد، کاغذی بیش نخواهد بود و انتخاب طرح های تحقیقاتی باید برای جامعه و مردم کاربردی باشد.

استاد و پژوهشگر مجتمع آموزشی،پزوهشی و درمانی امام رضا(ع) در خصوص بودجه و اقدامات مورد نیاز در حوزه پژوهش دانشگاه علوم پزشکی مشهد و بویژه بیمارستان امام رضا(ع) نیزمی گوید: کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه، در زمینه تخصیص بودجه تحقیقات برای انجام طرح های پژوهشی، اقدامات مؤثری انجام داده و به همین دلیل، کمیته توسعه تحقیقات بالینی مجتمع آموزشی، پژوهشی ودرمانی امام رضا(ع) حائز رتبه برتر شده و این کمیته علاوه بر توجه به دانشجویان، آنها را بر اساس علاقمندی به موضوعات پژوهشی وارد طرح های تحقیقاتی می کند، وضعیت مالی درحوزه پژوهش نیز از شرایط نسبتا خوبی برخوردار است، اما باز هم کمبود امکانات آزمایشگاهی وجود دارد که به لطف خداوند با این نواقص فعالیت های پژوهشی را مدیریت می کنیم. جهت تأمین بودجه تحقیقات هم اساتید، دانشجویان و پژوهشگران می توانند با فعالیت های خود جذب بودجه از خارج دانشگاه داشته باشند، که مصداق آن، تخصیص اعتبار توسط وزارت بهداشت به استادیارهای جوان و دانشمندان یک درصدی، کمیته زیست فناوری یا حوزه توانایی شناختی صورت گرفته، با همکاری سازمان هایی است که نیاز به آن پروپوزال برای واحد خود دارند و بدین ترتیب می توان بودجه طرح های تحقیقاتی را تأمین کرد.

وی در خصوص حل چالش های پیش روی پژوهشگران نیز می گوید: انتقال نواقص وکمبودها به اساتید، تخصیص بودجه مستقل به بیمارستان امام رضا(ع) و نیز تدوین قانونی جهت عدم اجرای پایان نامه در زمان محدود توسط دانشجو و همچنین انجام آن طی سالیان با دقت کافی ، می تواند در حوزه درمان بیماران و پژوهش گام های مؤثری باشد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به اهمیت برگزاری کارگاه مقاله نویسی جهت افزایش مهارت دانشجویان نیز اشاره ای دارد که در توضیح آن می گوید: " سال گذشته برای آموزش به دانشجویان علاقه مند، کارگاه مقاله نویسی برگزار کردم که با استقبال خوبی روبه رو شد و بر اساس همین تجربه معتقدم که دانشگاه و اساتید باید برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و دکتری شرایط پژوهش را با برگزاری کارگاه های آموزشی و تکرار آنها هر سه ماه یکبار با بهره مندی از اساتید مجرب وتخصیص بودجه به وجود آورند.

دکتر بهرامی، ضمن قدردانی از ریاست دانشگاه، معاونت پژوهش و فناوری و معاون پژوهشی مرکز تحقیقات توسعه بالینی، تقدیرهای به عمل آمده از پژوهشگران را سبب افزایش انگیزه آنها می داند و اظهار امیدواری کرد: انشاالله بودجه ها هر چه سریعتر در اختیار پژوهشگران قرار گیرد تا با سرمایه گذاری روی دانشجویان نخبه و توانمند، که سرمایه های علمی عظیم کشور هستند، سبب موفقیت، امید و انگیزه آنها شود.

شایان ذکر است؛ دکتر افسانه بهرامی، پژوهشگر برگزیده دانشجویی در مقطع دکتری در دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 97 ، پژوهشگر برترجوان در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در سال 97 ، پژوهشگر برگزیده در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند سال های 98-99 و پژوهشگر برتردر استان خراسان جنوبی در سال 99 ، پژوهشگر برتر مرکز توسعه تحقیقات بالینی بیمارستان امام رضا(ع) در سال401 و  پژوهشگر برتر هیأت علمی- پژوهشی در مرکز تحقیقات توسعه بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1402 است و همچنین سال های 1400 و 1401 در رشته معارفی نماز موفق به کسب رتبه اول دانشگاهی شد.