دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از جمله مراکز پیشگام، در ارائه‌ی آموزش های عِلمی و عَملی چشم پزشکی کشور است

دانش چشم پزشکی، یکی از شاخه‌های پرکاربرد پزشکی است که طی سال های گذشته، با پیشرفت های چشمگیر و درمان های تخصصی در طیف گسترده ای از بیماری های چشم، در عرصه دانش پزشکی جهان خوش درخشیده است. در کشور ما نیز به همت اساتید و نیروهای متخصص در حوزه چشم پزشکی، علوم و تکنیک های جدید و هم سطح با دانش روز دنیا به کمک درمان بیماران آمده و بخش عمده ای از مشکلات و بیماری های چشمی به دست توانمند پزشکان کشورمان درمان می شود. در این بین دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم، با ارائه خدمات تخصصی و فوق تخصصی چشم در بیمارستان خاتم الانبیاء (ص)، به عنوان یکی از مراکز پیشگام و قطب چشم پزشکی در شرق کشور به شمار می رود که علاوه بر خدمات درمانی به بیماران، در زمینه تربیت نیروی انسانی متخصص و پژوهش های کاربردی در زمینه چشم پزشکی نیز نقش شایان توجهی، در تکمیل کادر متخصصین درمان کشور و رونق بخشی به عرصه پژوهش دارد.

در این گفتگو پای صحبت دکتر محمد شریفی، یکی از اساتید و متخصصین چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نشستیم تا ضمن آشنایی بیشتر با این استاد باسایقه، در خصوص فضای کار متخصصین چشم پزشکی در حوزه های درمان، آموزش و پژوهش دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیشتر بشنویم.

  وبدا: ضمن سپاس از حضور شما استاد گرامی در این گفتگو، لطفا بیوگرافی مختصری در رابطه با خود، عنوان بفرمایید؟

دکتر محمد شریفی هستم، متولد 1354 در شهر تهران، متخصص چشم و فلوشیپ رشته استرابیسم و اکولوپلاستیک. در کنکور سراسری سال 1371 در رشته پزشکی دانشگاه شیراز پذیرفته شدم و در سال 1380 دوره تخصص را در دانشگاه علوم پزشکی مشهد آغاز کردم، با پایان یافتن این دوره مجددا برای گذراندن دوره فلوشیپ به دانشگاه علوم پزشکی شیراز بازگشتم و در سال 1390 با توجه به نیاز گروه چشم دانشگاه علوم پزشکی مشهد به فوق تخصص چشم جذب این دانشگاه شده و در گروه چشم پزشکی به عنوان استادیار فعالیتم را آغاز کردم، نهایتاً در سال 1395 به مرتبه دانشیاری ارتقاء یافتم و تا هم اکنون در بیمارستان خاتم الانبیاء(ص) مشغول خدمت هستم.

وبدا: با توجه به فعالیت اساتید گروه چشم پزشکی حول فعالیت های آموزشی و پژوهشی، در این خصوص نیز توضیحاتی بفرمایید؟

 فعالیت آموزشی ما ( اساتید ) بصورت تمام وقت است که شامل درمانگاه، اتاق عمل، کلاسهای آموزشی دانشجویان پزشکی عمومی، دستیاران تخصصی چشم و بعضاً رشته های دیگر مثل دستیاران جراحی فک و صورت و اطفال می شود. در زمینه پژوهش هم بنده در طی مدتی که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد حضور یافتم، حدود 30 مقاله چاپ شده دارم که در ژورنالهایی مثل اسکوپوس، پاپ مد و ISI  چاپ شده اند و این راه را باز هم ادامه خواهیم داد. همچنین در حوزه فعالیتهای اجرایی، مسئول کتابخانه بیمارستان و رئیس بخش های جراحی زنان و مردان به مدت چندین سال بوده ام.

وبدا: آیا رشته پزشکی انتخاب خودتان بوده یا دیگران هم در تعیین این مسیر، نقش داشته اند؟

واقعیت آن است که من از همان دوران بچگی رشته پزشکی را دوست داشتم و به دیگران هم توصیه می کردم که نامم را با پسوند دکتر صدا بزنند! ، البته والدینم هم آرزو داشتند که حداقل یکی از فرزندانشان پزشک باشد و بنده به عنوان فرزند آخر خانواده، توانستم این آرزو را برآورده کنم؛ من از همان دوران ابتدایی تکلیفم را با خودم روشن کرده بودم و هدفم رسیدن به جایگاهی بود که امروز به لطف خدا از آن برخوردارم، بنابراین تمام تلاشم را بر درس خواندن متمرکز کردم و هر چند که متاسفانه پدر و مادرم امروز در قید حیات نیستند تا این موقعیت من را ببینند، اما خوشحالم که آرزوی آنها را محقق کردم.

وبدا: از دوران مدرسه و وضعیت تحصیل تان در آن زمان بفرمایید.. احتمالا همیشه جزو شاگرد اول ها بوده اید؟

البته، همیشه شاگرد اول نبودم اما در جمع رتبه برتر های کلاس قرار داشتم، یک سال تحصیلی را هم جهشی خواندم و در سن 17 سالگی مدرک دیپلم را گرفتم و همان سال هم بدون توقف وارد رشته پزشکی دانشگاه شیراز شدم. در دبیرستان جزو دانش آموزان برتر بودم و حس رقابت در من همیشه وجود داشت، تمام دوران تحصیل را هم در مدارس دولتی سپری کردم و برای دوره کنکور هم تنها منبعی که غیر از کتب درسی مطالعه کردم.

وبدا: نگاه تان به جایگاهی که در آن قرار دارید چیست و چنانچه به گذشته برگردید باز هم انتخاب شما همین رشته خواهد بود؟

من همیشه پزشکی را به عنوان یک قله در نظر گرفته ام و آرزو داشتم که به این قله برسم، بحث آموزش و معلمی در دانشگاه هم که در واقع مکمل این موضوع است و شاید این جایگاه نصیب کمتر کسی از افراد جامعه شود. در حال حاضر هم از جایگاهی که دارم، بسیار راضی ام و اگر به گذشته برگردم باز هم همین مسیر را انتخاب می کنم.

وبدا: آیا در مسیری که طی شد چالش ها و موانعی بود که شما را از ادامه راه باز دارد؟

خیر... حتی پس از اتمام دوره پزشکی عمومی با اینکه می دانستم رقابت برای رشته های تخصصی بسیار سخت است اما با توجه به علاقه ام برای ادامه تحصیل این کار باید انجام می شد و حتی به ذهنم آمد که اگر در ایران نتوانم به دلایل مختلف ادامه تحصیل دهم، تخصص را در خارج کشور بخوانم.

وبدا: با توجه به حضور چندین ساله در فضای دانشگاه علوم پزشکی مشهد و سابقه تحصیل و تدریس در آن، شرایط گذشته و اکنون را در این دانشگاه چطور ارزیابی می کنید؟

در دهه 70 که من در دانشگاه علوم پزشکی شیراز که تحصیل می کردم، شاید 80درصد کارهای بالینی توسط دانشجویان پزشکی و بویژه دستیاران انجام می شد؛ یعنی از دوره ای که کارآموزی شروع می شد تا دوره اینترنتی و واقعا سیستم دانشگاه علوم پزشکی شیراز دانشجو محور بود تا استاد محور. اما در اینجا خیلی دانشجویان درگیر کارهای بالینی نبودند .البته زمان که گذشت دانشگاه ها بیشتر مثل هم شدند و در بحث آموزش، دانشگاه مشهد به دلیل وجود بیمارستان خاتم الانبیاء(ص) که دومین بیمارستان بزرگ آموزشی در سطح کشور است؛ چه از نظر پذیرش رزیدنت و چه از نظر فضای فیزیکی جزو یکی از قطب های مهم چشم پزشکی کشور است. بخصوص در بخش آموزش دستیار و تربیت نیروی متخصص و هیات علمی هایی که در گروه فعالیت می کنند؛ هم از نظر سن و سال و هم از نظر قوای علمی در سطح کشور سر آمد هستند.

بنابراین اگر کسی بخواهد تخصص را در رشته چشم بخواند، شهر مشهد یکی از گزینه های خیلی خوب است و فراگیران رشته چشم، مهارت علمی و عملی خیلی خوبی را یاد می گیرند. بحث فضای فیزیکی و اتاق های عملی که زیاد هستند هم یکی از نقاط قوت اینجاست.

از طرف دیگر مشهد علاوه بر اینکه از نظر جمعیتی قابل ملاحظه است، تعداد بیمار در استان خراسان و اطراف آن هم قابل توجه است و مرکز ریفرال در شرق کشور است؛ یعنی از بقیه استان هایی که دورتر هستند مثل شمال و جنوب ایران جنوب شرق ایران هم پذیرش بیمار دارد. از نظر هزینه نیز برای بیمار  مناسب است .

وبدا: آیا ورود به رشته چشم پزشکی را به دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در دوره تخصص دارند توصیه می کنید؟

چشم پزشکی به دلیل اینکه هم بخش جراحی دارد و هم بخش مدیکال و تعداد بیمار در آن بالاست و از طرفی پزشکان کمتری می توانند وارد آن شوند؛ مخصوصا پزشکان عمومی رشته منحصر به فردی محسوب می شود. اما در عین حال رشته ای سخت است چرا که طرفداران بسیار زیادی دارد و قبولی آن تا حدی مشکل است. این رشته بسیار علمی است و با وجود اینکه چشم عضو کوچکی است، ولی هم اکنون ما چندین رشته فلوشیپ داریم که طبقه بندی شده و هر قسمت از چشم به یک فوق تخصص ارجاع داده می شود، همچنین ظرافت در آن حرف اول را می زند و ماهرترین، ظریفترین و با حوصله ترین دستها ،دستهای چشم پزشکان است. در این رشته ظرافت و صبر حرف اول را می زند. همچنین کشیک های آن نسبت به جراحی های دیگر راحت تر است و با خون و خونریزی کمتر سروکار دارد و به نظر می رسد که برای خانم ها رشته بسیار مناسبی باشد.